Στις 11 το πρωί της Τρίτης 12 Δεκεμβρίου, μιας όμορφης και λαμπερής μέρας,  ξεκινήσαμε από Νίκαια, στις 11:15 παραλαμβάναμε κι άλλους φίλους από το μετρό του Αιγάλεω, ενώ  αρκετοί ήταν κι αυτοί που μας ανέμεναν στην είσοδο της Μονής Δαφνίου, του πολύ σημαντικού αυτού βυζαντινού μνημείου, που το έχουμε δίπλα μας και, όπως πολλοί ομολόγησαν, το προσπερνούσαμε τόσον καιρό. Κάποιοι ήξεραν ότι για μεγάλο διάστημα μετά τον σεισμό του 1999 είχε μείνει κλειστό για αναστηλώσεις και διορθώσεις, ενώ μόλις τα δυο τελευταία χρόνια άρχισε να δέχεται επισκέπτες μόνο Τρίτη και Πέμπτη και μάλιστα δωρεάν-ακόμα τουλάχιστον...

 

Ο ξεναγός μας ήταν ήδη εκεί και μας οδήγησε στο εσωτερικό του περιβόλου, όπου, αφού συγκεντρωθήκαμε όλοι, σε μια σκιερή γωνιά της αυλής έκανε την ιστορική εισαγωγή για την οχυρωμένη Μονή, που ιδρύθηκε πάνω στα ερείπια του ιερού του Δαφναίου Απόλλωνα, πάνω στον δρόμο που από την αρχαιότητα οδηγούσε στην Ελευσίνα. 5^ο με 6^ο αι. χτίστηκε εδώ μια βασιλική, οχυρώθηκε από τον Ιουστινιανό ο χώρος, αργότερα ερημώθηκε, ενώ τον 11^ο αι. μ.Χ. αιώνα ακμής του Βυζαντίου, στα τέλη του, χτίζεται το καθολικό, λίγα χρόνια μετά προστέθηκε και εξωνάρθηκας με τοξωτά ανοίγματα, όροφο και βιβλιοθήκη. Κιστερκιανοί καλόγεροι κατοίκησαν εδώ από τον 13^ο – 14^ο αι. και μετέτρεψαν τα τόξα σε γοτθικά. Από τους ωραίους ιωνικούς κίονες που τα στήριζαν μόνο ένας παραμένει στη θέση του, ενώ τους υπόλοιπους τους μετέφερε στο Λονδίνο ο Έλγιν.

Στα δύσκολα χρόνια της Τουρκοκρατίας και της Επανάστασης το μοναστήρι έχει ορθόδοξους πλέον μοναχούς, αποκτά παρεκκλήσι, γίνεται καταφύγιο των αγωνιστών έπειτα, ενώ μετά την απελευθέρωση γίνετια στρατώνας, πυριδαποθήκη ως και ... φρενοκομείο  για ένα διάστημα.

Εξωτερικά ο ναός είναι πολύ φροντισμένος, το σύστημα δομής είναι το γνωστό πλινθοπερίκλειστο, με δόμους που περιβάλλονται από σειρά τούβλων, με πλούσια κεραμοπλαστική διακόσμηση γύρω από τα δίλοβα, τρίλοβα παράθυρα. Σήμερα ο επισκέπτης βλέπει το κομψό, καλοχτισμένο και καλοδιατηρημένο καθολικό της Μονής, τον περίβολο κατεστραμμένο αρκετά, ερείπια της Τράπεζας, κελλιά, εργαστηριακούς, αποθηκευτικούς χώρους, λουτρά κ.ά. Εμείς, λόγω εργασιών συντήρησης, δεν μπορέσαμε να περάσουμε στις άλλες πλευρές του χώρου κι έτσι δεν μπορέσαμε να δούμε την Τράπεζα, κυρίως, από κοντά. Μετά το πέρας της εισαγωγής μας οδήγησε στο εσωτερικό του καθολικού, όπου πρώτα μας έδωσε τις απαραίτητες λεπτομέρειες για το χτίσιμο του συγκεκριμένου ναού, που είναι αφιερωμένος στην Παναγία. Είναι οκταγωνικός ναός, με τρούλο μεγάλων διαστάσεων, ο οποίος στηρίζεται με τέτοιον τρόπο που αφήνει ενιαίο και ελεύθερο τον κεντρικό χώρο. Ο εσωνάρθηκας είναι σύγχρονος με την ίδρυση του ναού.Η αναφορά στα περίφημα ψηφιδωτά ήταν λεπτομερέστατη, ξεκινώντας από την αψίδα του Ιερού με την Πλατυτέρα των Ουρανών, την Παναγία, περνώντας έπειτα στον αυστηρό Παντοκράτορα του τρούλου με τους προφήτες κάτω από αυτόν στο τύμπανο και φυσικά στα 4 ημιχώνια στη βάση του τρούλου, με τις σκηνές

του Ευαγγελισμού, της Γέννησης, της Βάπτισης και της Μεταμόρφωσης.

Στις 4 κεραίες του σταυρού που σχηματίζεται από κάτω θαυμάσαμε την Απιστία του Θωμά, η Βαϊοφόρος, η Σταύρωση, η Ανάσταση του Λαζάρου, η Γέννηση της Θεοτόκου, η Προσκύνηση των Μάγων, δοσμένες απλά και με πολλή δραματικότητα, ωραίες σκηνές που προβάλλονται εξαιρετικά μέσα στο χρυσό φόντο τους.

Οι μορφές πλαστικές και θυμίζουν κλασικά και ελληνιστικά αγάλματα.

Περνώντας από τον κυρίως ναό στον νάρθηκα, στον δυτικό τοίχο, είδαμε την Κοίμηση της Θεοτόκου και μπήκαμε στον εσωνάρθηκα. Κι άλλες σκηνές εδώ από τον χριστολογικό κύκλο, όπως ο Μυστικός Δείπνος, ο Νιπτήρ, τα Εισόδια της Θεοτόκου, η Προδοσία του Ιούδα. Εκτός από τα ψηφιδωτά τον ναό στολίζουν και τοιχογραφίες, ως επί το πλείστον κατεστραμμένες. Ανάμεσα στα θέματά τους και φυτικά μοτίβα, στα κάτω μέρη των τοίχων. Αφού κάναμε και την επίσκεψή μας  στο μικρό μουσειάκι με τα γλυπτά και στον χώρο των κελιών απέναντι ακριβώς, αναχωρήσαμε πλήρεις και με πολλές γνώσεις για το γειτονικό μας μνημείο, το συμπεριλαμβανόμενο στον Παγκόσμιο Κατάλογο Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Unesco, το οποίο, από άποψη αισθητικής και καλλιτεχνικής αξίας, βρίσκεται στο ίδιο επίπεδο με τον ναό του Οσίου Λουκά Βοιωτίας και τη Νέα Μονή Χίου, όσον αφορά κυρίως τα μωσαϊκά που διαθέτει. Με τη βοήθεια του ξεναγού κάναμε έπειτα και την “ανακάλυψη” του διπλανού ναού του Αγ.Νικολάου, ερειπωμένου βέβαια, αλλά που αποτελεί ένα μικρό στολίδι στον χώρο της “Γιορτής”. Έτσι λέγεται το εστιατόριο-καφετέρια, σε ανάμνηση της γιορτής του κρασιού που λάμβανε χώρα εδώ. Ίσως ο ναός αυτός, που είναι επίσης χτισμένος με το πλινθοπερίκλειστο σύστημα, να ήταν κοιμητηριακός, ίσως ήταν απλά ένα παρεκκλήσι της Μονής. Έχει 5πλευρη αψίδα στα ανατολικά και κρύπτη από κάτω. Κι ένα προσκύνημα σε ... σύγχρονο ναό της γεύσης ήταν βέβαια απαραίτητο.Γι΄αυτό περάσαμε στην καφετέρια για ένα καφεδάκι, ένα τσαγάκι ή ουζάκι. Ήταν κι η ώρα τέτοια.... Αφού τα απολαύσαμε σε ένα πανέμορφο τοπίο γύρω μας, αναχωρήσαμε για τη βάση μας, πλήρως ικανοποιημένοι από την επίσκεψη της μέρας.

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
•