- Λεπτομέρειες
- Τελευταία ενημέρωση : 28 Απριλίου 2018 28 Απριλίου 2018
Αφιερωμένη στην Επανάσταση του΄21 η εκδρομή μας και γι΄αυτό το πρωί του Σαββάτου, 24 Μαρτίου, αφού κάναμε τη σύντομη και καθιερωμένη στάση μας στο Σπαθοβούνι, κατευθυνθήκαμε στο Βαλτέτσι, κοντά στο οποίο έγινε η ομώνυμη μάχη στις 12-13 Μαΐου του 1821. Στο μικρό ορεινό χωριό του Μαινάλου, το χτισμένο στα 1.050 μ. από Έλληνες κατοίκους του χωριού Βαλτέτσι της Β. Ηπείρου, τα 1.600 με 1.650, μας περίμενε ο επίτροπος της εκκλησίας, ο οποίος ήρθε για χάρη μας από το Τολό! Μας υποδέχτηκε και μας άνοιξε την ωραία εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου που βρίσκεται στην πλατανοσκέπαστη πλατεία του χωριού, καθώς και το μικρό λαογραφικό μουσείο σε διπλανό ανακαινισμένο οίκημα. 
Ο ναός κτίστηκε το 1837, με εντολή του Θ. Κολοκοτρώνη, ο οποίος λέγεται το είχε τάξει σε προσευχή του πριν τη μάχη, από Λαγκαδινούς μαστόρους, ενώ το ξυλόγλυπο τέμπλο της το κατασκεύασαν τεχνίτες από το Βαλτεσινίκο. Αφιερώθηκε στην Παναγία, γιατί θεωρήθηκε ότι αυτή ήταν που βοήθησε στη μάχη...
Πριν όμως από την επίσκεψη αυτή καταθέσαμε στο όνομα του “Φυσιολάτρη” ένα δάφνινο στεφάνι στο μνημείο των ηρώων που έλαβαν μέρος στη μάχη αυτή, η οποία προετοίμασε την άλωση της Τριπολιτσάς, σε συνδυασμό με άλλες μάχες που δόθηκαν κοντά στην Τρίπολη. Δίπλα στο μνημείο, όπου απαγγέλθηκε κι ένα δημοτικό τραγούδι για τη συγκεκριμένη μάχη, και οι ανδριάντες του Κολοκοτρώνη και του Νικηταρά. 
Φύγαμε έπειτα από το προσκύνημά μας στο ιστορικό χωριό φύγαμε για του Βάγγου, όπου αφήσαμε τους 30 περίπου πεζοπόρους μας, για μια 4ωρη διαδρομή στο φαράγγι του Ελισσώνα. Ο Ελισσώνας είναι παραπόταμος του Αλφειού, πηγάζει από το Μαίναλο και, αφού περάσει την ιστορική γέφυρα στον κάμπο της Μεγαλόπολης, χύνεται στον Αλφειό.
Λίγο πριν το χωριό Βάγγου και πριν φτάσουμε στον Προφήτη Ηλία , κοντά σε μια στάνη πήραμε τον κατηφορικό χωματόδρομο για να προσεγγίσουμε το φαράγγι του Ελισσώνα. Μια ομάδα σκύλων που φύλαγε το κοπάδι με τα πρόβατα μας υποδέχτηκαν με γαυγίσματα για να καταλάβουμε ότι αυτοί ήταν οι κυρίαρχοι της περιοχής αλλά εμείς τα καθησυχάσαμε και συνεχίσαμε τη διαδρομή μας. 
Μέσα από χωματόδρομους και από χωράφια με ανθισμένες αγραπιδιές, ένδειξη ότι αυτός ο τόπος κάποτε αν και δυσπρόσιτος ήταν γεμάτος ζωή, φτάσαμε κοντά στο φαράγγι. Στη συνέχεια αναζητήσαμε το μονοπάτι για να κατεβούμε στο ποτάμι κοντά στο γεφυράκι. Και εδώ ήταν το δυσκολότερο σημείο της διαδρομής μας, σε μία κατάβαση σε κατσικόδρομο με μεγάλη κλίση. Εδώ το βουνό έδειξε το , πραγματικό του πρόσωπο και τις δυσκολίες που έχει αλλά εμείς βοηθώντας ο ένας τον άλλον στα δύσκολα περάσματα καταφέραμε να φτάσουμε στην κοίτη του ποταμού. 
Περάσαμε απέναντι από το ξύλινο γεφυράκι που πρόχειρα ο βοσκός έχει φτιάξει για να περνάει το κοπάδι του και πήραμε το μονοπάτι που κινείται δεξιά και παράλληλα με το ποταμάκι με κατεύθυνση το πέτρινο γεφύρι της Μπαρμπουτσάνας. Περπατήσαμε για αρκετή ώρα άλλες φορές στην κοίτη του ποταμού και άλλοτε λίγο πιο ψηλά έχοντας πάντα συντροφιά τον ήχο του ποταμού που αυτή την εποχή που λιώνουν τα χιόνια ψηλότερα στο Μαίναλο έχει αρκετό νερό. Το τοπίο πολύ όμορφο μέσα σε πλατάνια, ιτιές και πολύ ψηλά πουρνάρια και το ποτάμι γεμάτο πέτρες και βράχια ελισσόταν δεξιά και αριστερά, ανάμεσα στα πανύψηλα βράχια. 
Περπατήσαμε περισσότερο από μιάμιση ώρα μέσα στο φαράγγι και ξαφνικά αντικρίσαμε το πέτρινο γεφύρι της Μπαρμπουτσάνας. Θαυμάσαμε την αρχιτεκτονική του χτισμένο τον 19 αιώνα από Λαγγαδινούς μαστόρους βγάλαμε φωτογραφίες και περάσαμε απέναντι στον ερειπωμένο μύλο του Παπά όπου συγκεντρωθήκαμε για να ξεκουραστούμε και να ανταλλάξουμε εντυπώσεις. Λίγο πριν πάρουμε τον χωματόδρομο που οδηγεί στο χωριό Βάγγος πήραμε ένα μονοπάτι που παλαιότερα ήταν αυλάκι που έφερνε νερό στο μύλο του Παπά για να αλέθουν οι χωρικοί το σιτάρι τους και συνεχίσαμε για λίγη ώρα την εξερεύνησή του μέχρι που φτάσαμε στους καταρράκτες και από εκεί και πάνω η διαδρομή του φαραγγιού γινόταν δύσκολη και απροσπέλαστη χωρίς σχοινιά. 
Αν και θέλαμε λίγο περιπέτεια ακόμα αποφασίσαμε να γυρίσουμε πίσω στο γεφύρι και να πάρουμε τον ανηφορικό χωματόδρομο που οδηγεί στο χωριό. Είχε αρχίσει πλέον να βρέχει όταν φτάσαμε στο χωριό, το καφενείο του χωριού κλειστό και κάτω από ένα υπόστεγο συγκεντρωθήκαμε για να προφυλαχτούμε από την μπόρα , ήπιαμε από ένα τσιπουράκι στο αυτοσχέδιο καφενείο μας και συνεχίσαμε, μόλις σταμάτησε η μπόρα, λίγο έξω από το χωριό όπου μας περίμενε το πούλμαν για να μας πάει στη Μεγαλόπολη. Μια μικρή στάση εδώ για να πάρουμε τους τουρίστες και γευτούμε το νόστιμο γαλακτομπούρεκο της περιοχής και δρόμο για την Καλαμάτα.
Στο μεταξύ οι 20 περίπου τουρίστες γύρισαν πίσω στη Μεγαλόπολη, την πόλη αυτή όπου δημιουργήθηκε το 1965 ο ηλεκτροπαραγωγικός σταθμός της Δ.Ε.Η. , πράγμα που οδήγησε και στην άνθησή της και την αύξηση του πληθυσμού της. Είναι μια σύγχρονη πόλη, με πλούσιο εμπορικό κέντρο, γύρω από την κεντρική πλατεία, την πλατεία Θ. Κολοκοτρώνη, πολλά εστιατόρια, ταβέρνες και χώρους διασκέδασης.
Επισκεφθήκαμε πρώτα το αρχαίο θέατρο, ένα από τα μεγαλύτερα θέατρα της αρχαιότητας, μόλις 2 χλμ. έξω από την πόλη. Είναι και το αρχαιότερο θέατρο της αρχαίας Ελλάδας, αφού κατασκευάστηκε λίγο μετά το 370, ενώ η αρχαία πόλη ιδρύθηκε από τον Θηβαίο Επαμεινώνδα το 371, μετά τη νίκη των Θηβαίων στα Λεύκτρα και την ήττα των Σπαρτιατών. 
Το θέατρο αυτό χωρούσε 18.200 θεατές περίπου, ενώ σήμερα ο επισκέπτης μπορεί να δει ένα μικρό μέρος μόνο των εδωλίων του κοίλου, κάποιες προεδρίες, δηλαδή θέσεις των επισήμων, την ορχήστρα, που έχει τη μεγαλύτερη διάμετρο από κάθε άλλο ελληνικό θέατρο, κάποια χαμηλά ερείπια από το προσκήνιο και τους πολύ εντυπωσιακούς αναλημματικούς τοίχους που συγκρατούσαν τα χώματα του τεχνητού λόφου, πάνω στον οποίο ο Αργείος Πολύκλειτος κατασκεύασε το θέατρο. Πριν ακόμα κατασκευαστεί το προσκήνιο, στα 200 π.Χ. περίπου, για τις ανάγκες των παραστάσεων είχε επινοηθεί από τον Πολύκλειτο η σκηνοθήκη για τη φύλαξη μιας ξύλινης τροχήλατης σκηνής, στη δεξιά πάροδο του θεάτρου, κατάλοιπα της οποίας βλέπουμε και σήμερα. Μέχρι τότε λειτουργούσε ένα άλλο μεγάλο κτήριο, το οποίο βρισκόταν στα βόρεια του θεάτρου, το Θερσίλειο, ως Βουλευτήριο, χώρος συγκέντρωσης, δηλαδή, των αντιπροσώπων των συνοικισμένων στη Μεγαλόπολη 40 αρκαδικών πόλεων. Και, επειδή η είσοδος σε αυτό γινόταν από την ορχήστρα του θεάτρου, δεν υπήρχε σκηνικό οικοδόμημα. Ο θεατής του κοίλου έβλεπε μπροστά την κομψή στοά του Θερσιλείου και το ίδιο το τετράγωνο κτήριο από πίσω, με τη στέγη που στηριζόταν σε σειρές μαρμάρινων κιόνων. Μόνο τις βάσεις αυτών των κιόνων βλέπει κανείς σήμερα. Είχε ξύλινα καθίσματα για τους ακροατές και ένα προστώο στη νότια πλευρά του. 
Μετά από ολιγόλεπτο περπάτημα βρεθήκαμε στην απέναντι όχθη του Ελισσώνα, στον χώρο της αγοράς της αρχαίας πόλης. Εκεί εντύπωση προξενούν τα ερείπια της Φιλιππείου στοάς, προς τιμήν του Φιλίππου του Ε΄, μια από τις μεγαλύτερες ελληνικές στοές, ενώ λιγότερα είναι τα λείψανα από τη “Μυρόπωλιν”, την αγορά των ρωμαϊκών χρόνων, τα διάφορα ιερά, το γυμνάσιο καθώς και άλλα οικοδομήματα της πόλης.
Αφού τελειώσαμε με την επίσκεψη αυτή, που έγινε και με τις ομπρελίτσες μας στο χέρι...,
περάσαμε πάλι από τη Μεγαλόπολη, για να βγούμε μερικά χιλιόμετρα πιο έξω και να καταλήξουμε στη γυναικεία Μονή Μακρυσίου, δημιούργημα του τέλους του 19ου αιώνα. Παρόλο που βρίσκεται πολύ κοντά στον κεντρικό δρόμο, όμως είναι ένας πολύ ήσυχος και όμορφος χώρος, με ένα πεντακάθαρο προαύλιο και ελάχιστες μοναχές. Μας υποδέχτηκε μια μοναχή, μαζί με την οποία ψάλλαμε μέσα στο καθολικό του μοναστηριού κάποια τροπάρια και απολυτίκια. Το παραδοσιακό λουκουμάκι και το καφεδάκι μας περίμεναν, κατά την έξοδό μας, στο αρχονταρίκι, ώστε να αποχωρήσουμε πλήρως ικανοποιημένοι από την επίσκεψη στη Μονή... 
Οι τουρίστες καταλήξαμε στην κεντρική πλατεία της Μεγαλόπολης για βόλτες και γνωριμία με τη σύγχρονη πόλη, φαγητό και καφεδάκι ή γαλακτομπούρεκο...
Χορτάτοι πλέον πήγαμε να παραλάβουμε τους πεζοπόρους μας και όλοι μαζί φύγαμε για Καλαμάτα και το Αρχαιολογικό της Μουσείο, συγκεκριμένα, όπου είχαμε ραντεβού με την ξεναγό μας. Όσοι βέβαια δεν ήθελαν να παρακολουθήσουν την ξενάγηση πήγαν με το πούλμαν απευθείας στο ξενοδοχείο μας, στην παραλία της πόλης. 
Το Μουσείο στεγάζεται στο όμορφο νεοκλασικό κτίσμα της παλιάς Δημοτικής Αγοράς και η έκθεση των ευρημάτων του νομού Μεσσηνίας αναπτύσσεται σε γεωγραφικές ενότητες διαχρονικά, δηλαδή από τους Προϊστορικούς χρόνους έως και τη Βυζαντινή εποχή. 
Είδαμε πολλά μυκηναϊκά και άλλα εκθέματα από την περιοχή της Καλαμάτας, την Πύλο, την Καρδαμύλη, τη Μάλθη και άλλους αρχαιολογικούς χώρους του νομού. Η συνοικία γύρω από το Μουσείο διατηρεί ακόμα το όνομα «Παπλωματάδικα» και εκεί βρίσκονται τα πολυσύχναστα στέκια της νεολαίας της πόλης. Μην ξεχνάμε ότι στην Καλαμάτα εδρεύουν ΤΕΙ και Σχολές του Παν/μίου Πελοποννήσου.
Δίπλα στο Μουσείο μπορέσαμε να θαυμάσουμε εξωτερικά και εσωτερικά τον ιστορικό βυζαντινό ναό των Αγ. Αποστόλων, ναό- σύμβολο της πόλης όπου κηρύχθηκε ο πόλεμος για την Ανεξαρτησία και για τον λόγο αυτό η πλατεία μπροστά από το εκκλησάκι ονομάζεται «Πλατεία 23ης Μαρτίου». Στο κέντρο της πλατείας δεσπόζει το Ηρώον, αφιερωμένο στην Επανάσταση του ΄21.
Η όμορφη Καλαμάτα είναι η πόλη του ελαιολάδου, του σύκου, του μαντηλιού, της Επανάστασης και … του χορού, μια και εδώ διοργανώνεται το Διεθνές Φεστιβάλ Χορού.
Η Ιστορία της χάνεται στα βάθη των αιώνων ξεκινώντας από τον Όμηρο, όπου αναφέρει τις Φαρρές, αρχαία πόλη χτισμένη περίπου εκεί που βρίσκεται σήμερα το φράγκικο κάστρο της πόλης. Η Καλαμάτα έχει περιορισμένη σημασία κατά την αρχαία περίοδο, καθώς βρίσκεται κάτω από λακωνική κυριαρχία από τα μέσα του 8ου αιώνα π.Χ. μέχρι τα μέσα του 4ου αιώνα π.Χ.
Αποκτά αίγλη μετά την τέταρτη σταυροφορία (1204 μ.Χ.), οπότε περνάει στα χέρια των φράγκων. Ο Γοδεφρείδος Βιλλεαρδουίνος χτίζει το κάστρο και ξεκινάει η οικονομική ακμή της πόλης. Το 1459 την καταλαμβάνουν οι Τούρκοι και εναλλάσσονται στην ηγεμονία της πόλης με τους Ενετούς μέχρι το 1715, οπότε την καταλαμβάνουν οριστικά, μέχρι το 1821 που απελευθερώθηκε. 
Το σημαντικότερο γεγονός της μακρόχρονης ιστορίας της πόλης είναι η απελευθέρωσή της από τους Τούρκους στις 23 Μαρτίου του 1821. Την ημέρα εκείνη ο Κολοκοτρώνης, ο Νικηταράς, ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης, ο Παπαφλέσσας και άλλοι μπήκαν μέσα στην πόλη ως απελευθερωτές. Συμμετείχαν στην πανηγυρική δοξολογία που τελέστηκε στον Ιερό Ναό των Αγίων Αποστόλων (μικρή βυζαντινή εκκλησία του 10ου αιώνα που σώζεται μέχρι και σήμερα και αποτελεί σύμβολο της πόλης). Στους Αγίους Αποστόλους ευλογείται η επαναστατική σημαία και από εδώ ξεκινάει η Επανάσταση του 1821.
Στα τέλη του 19ου αιώνα χτίζεται το λιμάνι της Καλαμάτας, το οποίο λειτουργεί μέχρι και σήμερα, και η πόλη παρουσιάζει σημαντική ανάπτυξη και ακμή. Από το 1920 και μετά όμως αρχίζει μια μακρά περίοδος οικονομικής ύφεσης. Τον Σεπτέμβριο του 1986 η Καλαμάτα χτυπήθηκε από δύο ισχυρούς σεισμούς που προκάλεσαν εκτεταμένες ζημιές και δυστυχώς και θύματα. Παρ' όλα αυτά η πόλη ανασυγκροτήθηκε γρήγορα από τη μεγάλη αυτή καταστροφή.
Βγαίνοντας από το Μουσείο, πήραμε κι εμείς τον δρόμο για το ξενοδοχείο, με το πούλμαν, το οποίο ήρθε να μας παραλάβει. Δειπνήσαμε, αφού πήραμε τα δωμάτιά μας, βγήκαμε για βολτίτσα στην παραλιακή οδό Ναυαρίνου ή στο κέντρο της πόλης και πήγαμε οι περισσότεροι για ξεκούραση.
Πολύ κοντά στην παραλία το ξενοδοχείο “Φαραί», όπου μείναμε σε μια προηγούμενη εκδρομή μας στην Καλαμάτα, που φέρει το όνομα της αρχαίας πόλης. Απέναντί του ακριβώς το Δημοτικό Εικαστικό Σχολείο, σε παραδοσιακό κτήριο. Και πέρα στο βάθος, στα νοτιοανατολικά οι 3 οικισμοί της Βέργας, που σφύζουν από ζωή και κίνηση κυρίως τους καλοκαιρινούς μήνες.
Τυχεροί όσοι είχαν δυνάμεις για βραδινή βόλτα, γιατί μπόρεσαν να απολαύσουν την ομορφιά της περιώνυμης οδού Αριστομένους, του πεζόδρομου που ξεκινάει από την πλατεία 23ης Μαρτίου και διασχίζει την καρδιά της πόλης, φθάνοντας ως κάτω στο Τελωνείο, στο λιμάνι. Κατασκευάστηκε το 1871 και κοσμήθηκε με κτίσματα, που συνδυάζουν διάφορα αρχιτεκτονικά στιλ. Στον πεζόδρομο αυτόν υπάρχουν τα ωραία μεγάλα εμπορικά καταστήματα και τις όμορφα διακοσμημένες καφετέριες, ως κάτω στο λιμάνι σχεδόν. Στον δρόμο αυτόν βλέπεις το Δημαρχείο Καλαμάτας, νεοκλασικό αρχοντικό του Καλαματιανού μεγαλέμπορου Παν. Ψάλτη. Πιο κάτω το κτήριο της Τράπεζας της Ελλάδος, η Πανταζοπούλειος Λαϊκή Σχολή, το Δημοτικό Πνευματικό Κέντρο, όπου συστεγάζονται η Πινακοθήκη Σύγχρονης Ελληνικής Τέχνης και η Λαϊκή Βιβλιοθήκη Καλαμάτας, σε κτήριο του 1910-11 που εντυπωσιάζει με τα συμμετρικά ανοίγματα, το στηθαίο και τα αγάλματα. Εδώ και ο χώρος του ΔΗΠΕΘΕ Καλαμάτας σε κάποιο σύγχρονο κτίσμα, στην οδό Δημοσθένους. Στην κεντρική πλατεία της Καλαμάτας, την πλατεία Βασιλέως Γεωργίου, στο μέσο ακριβώς, βλέπει κανείς τη σύνθεση « Ελευθερία», με τους ήρωες της ελληνικής Επανάστασης Παπαφλέσσα, Κολοκοτρώνη και Μαυρομιχάλη. Ανάμεσα σε πολλά άλλα κι ένα νεοκλασικό στολίδι – δημιουργία του Τσίλλερ, όπως μαρτυρεί σχετική εντοιχισμένη επιγραφή, με ωραία βεράντα, που θυμίζει την οικία του Σλίμαν στην Αθήνα ( Νομισματικό Μουσείο σήμερα ). 
Στο τέρμα του πεζόδρομου βρίσκεται η πλατεία Τελωνείου, στην οποία δεσπόζει το ομώνυμο κτίσμα, ένα συγκρότημα κτηρίων με νεοκλασικά στοιχεία. Φανταστήκαμε το λιμάνι στον καιρό της δόξας του, στα τέλη του 19ου και τις αρχές του 20ού αι., τότε που η Καλαμάτα δίκαια χαρακτηριζόταν ως η Μασσαλία του Μωριά, εποχή που διαμορφώθηκε ισχυρή αστική τάξη, η οποία έχτισε όλα αυτά τα κτήρια που θαυμάζουμε σήμερα στην πόλη. Ακριβώς στα δυτικά της πλατείας Τελωνείου βλέπεις το τεράστιο οικοδόμημα του Αυτόνομου Σταφιδικού Οργανισμού, απόδειξη κι αυτό της οικονομικής δύναμης της πόλης, πριν από το 1920. 
Κυριακή, 25 Μαρτίου, μετά το πρωινό μας, οι 16 ορειβάτες διαδρομής έφυγαν λίγο νωρίτερα με ένα μικρό πουλμανάκι για Σωτηριάνικα , στην ανατολική πλευρά του Καλάθιου όρους, επίσκεψη της Μονής Αγ. Γεωργίου, Αλτομιρά, κατάβαση της σκάλας του Μπίλιοβου, Άγ. Νικόλαο και διάσχιση φαραγγιού του Ριντόμου μέχρι την γέφυρα της Κοσκάρακας. Φτάσαμε στο χωριό Σωτηριάνικα, με στενούς δρόμους και πέτρινα σπίτια και εκεί καταλάβαμε γιατί χρειαζόταν μικρό πουλμανάκι που μας έφερε ψηλά στο βουνό, στο μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου , με την απέραντη θέα προς τον κάμπο και τη θάλασσα στο Μεσσηνιακό κόλπο. Μια γρήγορη επίσκεψη στο εξωτερικό μέρος του μοναστηριού μιας και ήταν κλειστό και στη συνέχεια ξεκινήσαμε για το χωριό Αλτομιρά. 
Τα Αλτομιρά είναι ορεινό χωριό του νομού Μεσσηνίας, χτισμένο αμφιθεατρικά σε μια πλαγιά του Ταΰγετου, σε υψόμετρο 800 μέτρων. Το 1999 κηρύχθηκε διατηρητέος οικισμός από το Υπουργείο Πολιτισμού. Στην είσοδο του χωριού σε καλωσορίζει μια υπέροχη βρύση με άφθονα νερά; που τρέχουν αδιάκοπα όλο το χρόνο. Το χωριό έχει να επιδείξει εξαίρετα δείγματα Μανιάτικης αρχιτεκτονικής, με παλιά πέτρινα σπίτια, αρκετά εκ των οποίων είναι αναπαλαιωμένα και αγορασμένα κυρίως από Γερμανούς. Μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο τα Αλτομιρά γνώρισαν την πλήρη εγκατάλειψη και μόλις πριν μερικά χρόνια κάποιοι αποφάσισαν να επανέλθουν δειλά δειλά και να αρχίσουν να δίνουν κατοικήσιμη μορφή ξανά στο χωριό, ιδίως τους καλοκαιρινούς μήνες. Στη συνέχεια επιστρέψαμε λίγο πιο πίσω προς το μοναστήρι του Αγιώργη , απ΄οπου ξεκινάει το υπέροχο λιθόστρωτο μονοπάτι του Μπίλιοβου, που κατασκευάστηκε στα τέλη του 19ου αιώνα και συνέδεε το χωριό με τα πεδινά χωριά της περιοχής. 
Σημαντικός πόλος έλξης για πεζοπορία στην περιοχή, το μονοπάτι Μπίλιοβο, φέρνει πεζοπόρους από όλη την Ελλάδα. Ένα υπέροχο καλντερίμι, όλο πετρόχτιστο, φτιαγμένο με ιδιαίτερη προσοχή και λεπτομέρεια, που ελίσσεται ανάμεσα στο πυκνό δάσος και έχει 83 στροφές και υψομετρική διαφορά 500 μέτρα. Σε κάποια σημεία μας έκλειναν το δρόμο τεράστια πεύκα πεσμένα στο μονοπάτι και τα παρακάμψαμε με λίγη δυσκολία. Με μικρές στάσεις, για να πάρουμε φωτογραφίες και για να θαυμάσουμε τη θέα προς τον κάμπο και τον Μεσσηνιακό κόλπο. 24 χρόνια χρειάστηκαν (1904-1928) για να δουλέψουν κάποιοι άνθρωποι για να φτιάξουν αυτά τα καλντερίμια, μοναδικοί δρόμοι που ένωναν τα ορεινά χωριά με τον κάμπο.
Και στο τέλος του καλντεριμιού, φτάνουμε κοντά στον Άγιο Νικόλαο, όπου συναντήσαμε και την δεύτερη πεζοπορική ομάδα που ξεκίνησε από το χωριό Σωτηριάνικα και καθίσαμε να ξεκουραστούμε. Μετά από το διάλειμμα παίρνοντας το λιθόστρωτο μονοπάτι κατεβήκαμε στο φαράγγι του Ριντόμου, στο παλιό γεφύρι του κάμπου και πήραμε την κατεύθυνση προς την γέφυρα της Κοσκάρακας. 
Το ποτάμι, με λίγο νερό βέβαια, γεμάτο πέτρες και βράχια που κυλούσε ήρεμα ανάμεσα στα πανύψηλα βράχια. Σε κάποια σημεία ερειπωμένοι νερόμυλοι που κάποτε έδιναν ζωή στον τόπο με μονοπάτια που έφταναν μέχρι τους μύλους.
Τέλος της διαδρομής μας η μεγάλη τσιμεντένια καινούργια γέφυρα της Κοσκάρακας, σημείο συνάντησης όπου συγκεντρωθήκαμε όλοι και πήραμε το πούλμαν για την Καλαμάτα. 
Όσοι απέμειναν βρέθηκαν πρώτα στο Υπαίθριο Μουσείο Σιδηροδρόμων της Καλαμάτας, σε μια μεγάλη έκταση κοντά στον παλιό σιδηροδρομικό σταθμό. Στο Δημοτικό Πάρκο του ΟΣΕ, το μοναδικό στο είδος του υπαίθριο μουσείο στην Ελλάδα, που λειτουργεί από το 1986, μείναμε έκθαμβοι από τα εκθέματα, ατμάμαξες, 3 επιβατηγά οχήματα του 1885, ένα χειροκίνητο γερανό του 1890, έναν υδατόπυργο, τιμονιέρες, μεταλλική πεζογέφυρα μέχρι που φτάσαμε στο διώροφο κτήριο του ανακαινισμένου σταθμού « Καλαμάτα-Λιμήν». Στα 54 στρέμματα που κατέχει το Μουσείο Σιδηροδρόμων υπάρχουν επίσης χώροι άθλησης, παιδική χαρά, ενώ τα βαγόνια χρησιμοποιούνται για διάφορες εκδηλώσεις και εκπαιδευτικά προγράμματα. Βρίσκεται πολύ κοντά στο λιμάνι της πόλης.
Έπειτα ανέβηκαν με το πούλμαν στο κέντρο της πόλης για προσκύνημα στον Μητροπολιτικό ναό της Υπαπαντής, δίπλα στο Αλεξανδράκειο Γηροκομείο, κτίσμα του τέλους του 19ου αι., Ο ναός της Υπαπαντής εγκαινιάστηκε το 1873, πολύ κοντά στον παλαιότερο, από τον οποίο παραμένει μόνο η Αγ. Τράπεζα με έναν πέτρινο σταυρό επάνω, στα Ν.Α. του μητροπολιτικού ναού. Εδώ φυλάσσεται η ομώνυμη εικόνα της Παναγίας Υπαπαντής, πολιούχου της Καλαμάτας, η οποία εορτάζεται στις 2 Φεβρουαρίου. 
Πολύ κοντά στην Υπαπαντή βρίσκεται ι η ονομαστή Μονή Καλογραιών, χτισμένη πάνω σε ερείπια αρχαιότερου ναού του 13ου αι., γυναικείο μοναστήρι φημισμένο για τα μεταξωτά υφαντά των μοναχών με αργαλειό. Επισκεφθήκαμε τους 2 ναούς της μονής, την αίθουσα με τους αργαλειούς και κάναμε και τα ψώνια μας στο μικρό εκθετήριο.
Στα νότια της πλατείας Υπαπαντής του Σωτήρος βρίσκονται τα Γενικά Αρχεία του Κράτους, που στεγάζονται σε ένα νεοκλασικό διώροφο κεραμοσκεπές κτίσμα της περιόδου 1890-1910, με εντυπωσιακούς εξώστες, και το Στρατιωτικό Μουσείο, σε νεοκλασικό κτήριο κι αυτό ακριβώς από κάτω από την πλατεία. Φιλοξενεί την ιστορία της Επανάστασης του 1821, του Μακεδονικού Αγώνα, των Βαλκανικών πολέμων, των 2 Παγκοσμίων Πολέμων και της Εθνικής Αντίστασης. Ένα μεγάλο τμήμα της έκθεσης είναι αφιερωμένο στη Μικρασιατική Καταστροφή. Εδώ μας έγινε μια σχετικά σύντομη ξενάγηση, αφού δεν είχαμε πολύ χρόνο ...Δίπλα του ακριβώς ο δίδυμος ναός του Αγ.Νικολάου της Φραγκόλιμνης και του Αγ. Αθανασίου Τζάνε, από τον 19ο και 20ό αιώνα αντίστοιχα.
Ξεκινούσαν ήδη οι εορταστικές τελετές, όταν αρχίσαμε να επιβιβαζόμαστε στο πούλμαν και ακολουθήσαμε κατεύθυνση προς νοτιοανατολικά, παραλία Βέργας και Καρδαμύλη. Οι 13 πεζοπόροι, όταν έφτασαν στα Σωτηριάνικα, όπου τους υποδέχτηκε η πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου με ευχές για την ημέρα, “κατέστρωσαν σχέδια”, κυριολεκτικά, με τον αρχηγό τους και πήραν τον δρόμο για Άγιο Νικόλαο. Εκεί έγινε κάποια στιγμή η συνάντηση και με τους ορειβάτες, ενώ στο μεταξύ είχαν στρωθεί τραπέζια με τσιπουράκι, σαντουιτσάκια, ξηρούς καρπούς και άλλα εδέσματα στον γύρω χώρο. Δεν παραλείψαμε βέβαια να κάνουμε και την επίσκεψή μας στο μικρό εκκλησάκι με τις αξιόλογες, θα έλεγε κανείς, τοιχογραφίες. Στήνεται μεγάλο γιορτάσι, απ΄ό,τι συμπεράναμε στο μέρος αυτό, στη μνήμη του αγίου...
Συνεχίσαμε όλοι μαζί πλέον τη διάσχιση, εν πολλοίς μέσα στην ίδια την κοίτη του ποταμού Κοσκάρακα, με τις μεγάλες κατάλευκες κροκάλες, ώσπου να βγούμε στη μεγάλη γέφυρα του παλιού δρόμου... 
Οι 19 τουρίστες πήραν κι αυτοί τον δρόμο προς Βέργα, Καρδαμύλη, όπου τελικά παρέμειναν για επίσκεψη στα αξιοθέατα και φαγητό ως την ώρα που έφυγαν για παραλαβή ορειβατών και πεζοπόρων.
Το πολύ αξιόλογο αυτό χωριό της Έξω Μάνης πήρε το όνομά του από τα πολλά κάρδαμα της περιοχής και αναφέρεται ακόμα και στην Ιλιάδα του Ομήρου. Μπροστά στην πόλη βρίσκεται το νησάκι Μερόπη, με ερείπια ενετικών τειχών και μια μικρή εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου.
Οι τουρίστες επισκέφθηκαν στο μεταξύ το συγκρότημα του Πύργου των Μούρτζινων με τον τριώροφο Πύργο του 1807 και τον Άγιο Σπυρίδωνα, τους τάφους των Διοσκούρων κάτω από το μεσαιωνικό κάστρο , εκκλησίες του χωριού και έκαναν βόλτες στην παραλία.
Όλοι μαζί επιστρέψαμε στην Καλαμάτα και συγκεκριμένα στον χώρο κοντά στην πλατεία της 23ης Μαρτίου, ημέρας της απελευθέρωσης της πόλης από τους Τούρκους, όπου γευματίσαμε πρόχειρα, και αναχωρήσαμε έπειτα για Νίκαια. 
Μετά από μια σύντομη στάση στην Εθνική οδό, φτάσαμε νωρίς στη βάση μας, ευχαριστημένοι από άλλο ένα διήμερο, στη διάρκεια του οποίου γνωρίσαμε καινούριους τόπους με όμορφες εικόνες, ξαναείδαμε αγαπημένα παλιά μέρη και όλα αυτά παρέα με παλιούς και νέους φίλους και συνοδοιπόρους...
