- Λεπτομέρειες
- Τελευταία ενημέρωση : 17 Ιουνίου 2019 17 Ιουνίου 2019
Με τον καινούργιο δρόμο που συνδέει την Τρίπολη με την Καλαμάτα και έχει συντομεύσει κατά πολύ τη διαδρομή διοργανώνονται πλέον και ημερήσιες εκδρομές με πεζοπορίες στην όμορφη αυτή περιοχή της Νότιας Πελοποννήσου. Έτσι λοιπόν την πρώτη Κυριακή του Απρίλη αποφασίσαμε να επισκεφτούμε το φαράγγι του ποταμού Νέδοντα που βρίσκεται πολύ κοντά στην Καλαμάτα.
Ξεκινήσαμε από τη Νίκαια στις 6:30 και, μετά την παραλαβή αρκετών φίλων από το μετρό του Αιγάλεω στις 6:45 αλλά και από άλλα σημεία, με το πούλμαν εντελώς γεμάτο κατευθύνθηκε προς το Αρτεμίσιο, όπου έγινε μια ημίωρη στάση για ξεκούραση και στη συνέχεια παίρνοντας τον καινούργιο δρόμο και, περνώντας από τη χαρακτηριστική τοξωτή μεταλλική γέφυρα της Τσακώνας, φτάσαμε στην Καλαμάτα. Βασικός στόχος της εκδρομής μας ήταν το φαράγγι του Νέδοντα και η πόλη του ελαιολάδου, του σύκου, του μαντηλιού, της Επανάστασης και … του χορού, μια και εδώ διοργανώνεται το Διεθνές Φεστιβάλ Χορού, η όμορφη Καλαμάτα. Η Ιστορία της Καλαμάτας χάνεται στα βάθη των αιώνων ξεκινώντας από τον Όμηρο, όπου αναφέρει τις Φαρρές, αρχαία πόλη χτισμένη περίπου εκεί που βρίσκεται σήμερα το φράγκικο κάστρο της πόλης. Η Καλαμάτα έχει περιορισμένη σημασία κατά την αρχαία περίοδο, καθώς βρίσκεται κάτω από λακωνική κυριαρχία από τα μέσα του 8ου αιώνα π.Χ. μέχρι τα μέσα του 4ου αιώνα π.Χ.
Αποκτά αίγλη μετά την τέταρτη σταυροφορία (1204 μ.Χ.), οπότε περνάει στα χέρια των φράγκων. Ο Γοδεφρείδος Βιλλεαρδουίνος χτίζει το κάστρο και ξεκινάει η οικονομική ακμή της πόλης. Το 1459 την καταλαμβάνουν οι Τούρκοι και εναλλάσσονται στην ηγεμονία της πόλης με τους Ενετούς μέχρι το 1715, οπότε την καταλαμβάνουν οριστικά, μέχρι το 1821 που απελευθερώθηκε.
Το σημαντικότερο γεγονός της μακρόχρονης ιστορίας της πόλης είναι η απελευθέρωσή της από τους Τούρκους στις 23 Μαρτίου του 1821. Την ημέρα εκείνη ο Κολοκοτρώνης, ο Νικηταράς, ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης, ο Παπαφλέσσας και άλλοι μπήκαν μέσα στην πόλη ως απελευθερωτές. Συμμετείχαν στην πανηγυρική δοξολογία που τελέστηκε στον Ιερό Ναό των Αγίων Αποστόλων (μικρή βυζαντινή εκκλησία του 10ου αιώνα που σώζεται μέχρι και σήμερα και αποτελεί σύμβολο της πόλης). Στους Αγίους Αποστόλους ευλογείται η επαναστατική σημαία και από εδώ ξεκινάει η Επανάσταση του 1821.
Στα τέλη του 19ου αιώνα χτίζεται το λιμάνι της Καλαμάτας, το οποίο λειτουργεί μέχρι και σήμερα, και η πόλη παρουσιάζει σημαντική ανάπτυξη και ακμή. Από το 1920 και μετά όμως αρχίζει μια μακρά περίοδος οικονομικής ύφεσης. Τον Σεπτέμβριο του 1986 η Καλαμάτα χτυπήθηκε από δύο ισχυρούς σεισμούς που προκάλεσαν εκτεταμένες ζημιές και δυστυχώς και θύματα. Παρ' όλα αυτά η πόλη ανασυγκροτήθηκε γρήγορα από τη μεγάλη αυτή καταστροφή.
Κατά τις 10.30 η ώρα βρισκόμασταν ήδη στην Καλαμάτα και πήραμε τον δρόμο για τη Σπάρτη, ο οποίος μας έφερε στο φαράγγι του Νέδοντα κοντά στο χωριό Αρτεμισία.
Το φαράγγι του Νέδοντα είναι μια βαθιά στενή χαράδρα μήκους εννιά χιλιομέτρων, που βρίσκεται μεταξύ της περιοχής Χάνι Λαγού και Λιθωμένο φίδι, πάνω από το στρατιωτικό πεδίο βολής, ακριβώς βόρεια της Καλαμάτας. Το φαράγγι διασχίζει ο Νέδων ποταμός, που πηγάζει από τον Ταΰγετο και εκβάλει στον Μεσσηνιακό κόλπο, δυτικά της Καλαμάτας. Οι δυο ποταμοί, ο Νέδων (Καλαμάτας) και η Νέδα (Τριφυλίας), πήραν το όνομά τους από τη νύμφη Νέδα.
Στην πορεία του συμβάλλει με τον χείμαρρο Νέδουσα που πηγάζει κοντά στο ομώνυμο χωριό. Το νερό προερχόμενο από τις πηγές που βρίσκονται κοντά στην Αλαγονία όλο τον χρόνο ποτίζει τα παραποτάμια κτήματα. Αριστερά και δεξιά του φαραγγιού συναντώνται αρκετές σπηλιές, όπου καταφεύγουν να προφυλαχτούν αρκετά άγρια ζώα (αλεπούδες, λαγοί, πουλιά, νυχτερίδες, κ.λπ.),
Η βλάστηση έχει μεγάλη ανάπτυξη και αποτελείται κυρίως από πουρνάρια, αριές, σχίνους, αγριελιές, χαρουπιές, φιλύκια, σφεντάμια, δάφνες και λίγες κουμαριές. Η πεζοπορία στο φαράγγι του Νέδοντα αποτελεί μια διαδρομή που εντάσσεται σε ετήσια βάση στο πρόγραμμα εξορμήσεων των συλλόγων.
Φτάνοντας στο Χάνι του Λαγού. Λίγο πριν από το χωριό Νέδουσα στον δυτικό Ταΰγετο της Μεσσηνίας και στην περιοχή «Λαγού Χάνι» συναντάμε το εξάτοξο Γεφύρι του Αγίου Πολυκάρπου που χτίστηκε το 1901, όπως μαρτυρά μία μαρμάρινη πλάκα στη δυτική πλευρά του, τοποθετημένη από τον μηχανικό Μασουρίδη.
Στην περιοχή στις άκρες του Γεφυριού του Αγίου Πολυκάρπου ξεκουράζονταν οι ταξιδιώτες, οι οποίοι έρχονταν από το μονοπάτι που συνδέει την Ι. Μονή Βελανιδιάς βόρεια της Καλαμάτας, με τα χωριά της Νέδουσας, Αλαγονίας και Αρτεμισίας.
Το εξάτοξο Γεφύρι του Αγίου Πολυκάρπου που περνά πάνω από τον ποταμό Νέδοντα λέγεται ότι κτίσθηκε από τους ονομαστούς Λαγκαδιανούς πετράδες, από το Λαγκάδι της Γορτυνίας. Το χαρακτηριστικό της γέφυρας είναι το μήκος της που ξεπερνά τα σαράντα μέτρα (40,30 μ.) αλλά και η διαμόρφωσή της: έξι ημικυκλικά τόξα ίδιου μεγέθους, με ανοίγματα γύρω στα πέντε μέτρα το καθένα, μορφή που υπαγορευόταν από το φάρδος της κοίτης του Νέδοντα.
Εδώ στο εντυπωσιακό εξάτοξο πέτρινο γεφύρι Πολυκάρπου στη θέση Λαγού Χάνι που βρίσκεται στο δρόμο για το χωριό της Νέδουσας λίγο μετά τη διασταύρωση με τον επαρχιακό δρόμο Καλαμάτας – Σπάρτης φτάσαμε περπατώντας 10 λεπτά περίπου από το σημείο όπου μας άφησε το πούλμαν και αφού βγάλαμε τις φωτογραφίες μας οι πεζοπόροι χωρίστηκαν σε δύο ομάδες για να κάνουν τις πεζοπορίες τους.
Η πρώτη ομάδα θα έκανε το κεντρικό μονοπάτι που ένωνε τα χωριά του Μεσσηνιακού Ταϋγέτου με την πόλη της Καλαμάτας, ξεκινώντας από το γεφύρι Πολυκάρπου προς τη μονή Παναγιάς Βελανιδιάς και θα τερμάτιζε στη πόλη της Καλαμάτας.
Το μονοπάτι αυτό αποτελούσε παλιότερα τον κύριο δρόμο επικοινωνίας των χωριών της Νέδουσας, των Πηγών, της Αλαγονίας και της Αρτεμισίας. Ακολουθεί την πορεία του εντυπωσιακού φαραγγιού του Νέδοντα και κινείται στα δυτικά αρκετά μέτρα πάνω από την κοίτη του ποταμού.
Η πεζοπορία γίνεται σε καλντερίμι το οποίο όμως, λόγω της εγκατάλειψης, παρουσιάζει φθορές σε πολλά σημεία, και σε αρκετά έχει μετατραπεί σε χωμάτινο μονοπάτι. Εδώ έχουμε εντυπωσιακή θέα της Καλαμάτας, του φαραγγιού του Νέδοντα και στο βάθος των κορυφών του Ταϋγέτου. Για το λόγο αυτό υπήρχε εδώ και το χάνι που έδωσε το όνομα στο σημείο.
Στη διαδρομή αυτή είχαν γίνει έργα σήμανσης και υποδομής στα μέσα της δεκαετίας του 1990 τα οποία όμως λόγω της μη συντήρησής τους παρουσιάζουν έντονα τα σημάδια της φθοράς. Έτσι σε σημεία διασταυρώσεων με κεντρικούς δρόμους υπάρχουν μισοκατεστραμένες μεγάλες πινακίδες που περιέγραφαν τη διαδρομή. Επίσης συναντάμε σε σημεία ενδιαφέροντος πέτρινες κατασκευές (πάγκοι και τραπέζια) που εξυπηρετούν για μια σύντομη ή και μεγαλύτερη στάση.
Πέντε χιλιόμετρα πριν την Καλαμάτα συναντήσαμε τη μονή Παναγιάς Βελανιδιάς που λόγου του μεσημεριού ήταν κλειστή.
Λίγο πιο πάνω από τη μονή Βελανιδιάς μας έκανε εντύπωση μια υπόγεια κρύπτη προφανώς για να κρύβονται εκεί οι μοναχοί όταν το μοναστήρι δεχόταν διάφορες επιδρομές. Σε 5 ώρες περίπου βρισκόμασταν στο κέντρο της Καλαμάτας όπου κουρασμένοι και πεινασμένοι καθίσαμε σε κάποιο ταβερνάκι για φαγητό και αργότερα περπατήσαμε κάνοντας μια σύντομη βόλτα στην πόλη της Καλαμάτας.
Η Δεύτερη και πολυπληθέστερη ομάδα συνέχισε από το γεφύρι του Πολυκάρπου δίπλα στο ποτάμι προς την Αρτεμισία και την Αλαγονία. Η διαδρομή αυτή αποτελεί τμήμα του δικτύου μονοπατιών που ένωνε τα χωριά του Μεσσηνιακού Ταϋγέτου με την πόλη της Καλαμάτας. Ξεκινά από τη θέση Λαγού Χάνι δίπλα στον ασφαλτόδρομο που οδηγεί στην Αρτεμισία και καταλήγει στον οικισμό της Αλαγονίας.
Ακολουθεί παράλληλη πορεία με μερικά από τα πιο όμορφα ρέματα της περιοχής. Πυκνή βλάστηση, τρεχούμενα νερά, καταρράκτες, ξύλινα γεφυράκια είναι κάποια από τα εντυπωσιακά στοιχεία της διαδρομής. Εξίσου σημαντικές είναι και οι ανθρώπινες κατασκευές που συναντάμε στο διάβα μας.
Παλιά πέτρινα γεφύρια, βυζαντινές εκκλησίες, ο ανακαινισμένος νερόμυλος του Ρεντίφη είναι κάποια από τα στοιχεία αυτά. Ορισμένα μάλιστα έχουν χαρακτηριστεί ως μνημεία της υστεροβυζαντινής εποχής και προστατεύονται από το Υπουργείο Πολιτισμού. Ακολουθώντας βόρεια ένα άλλο παρακλάδι του κεντρικού ρέματος οδηγεί στον οικισμό της Νέδουσας.
Εδώ στα εντυπωσιακά κάθετα βράχια έχει πρόσφατα δημιουργηθεί το ομώνυμο αναρριχητικό πάρκο το οποίο επισκέπτονται αρκετοί αναρριχητές κάθε χρόνο.
Μετά από μια πεζοπορία 4 ωρών και η δεύτερη ομάδα έφτασε στην Αρτεμισία όπου στα τοπικά ταβερνάκια κάθισαν για γεύμα και στη συνέχεια πήραν το πούλμαν για την επιστροφή τους στην Καλαμάτα.
Οι τουρίστες μας από το πρωί έμειναν για να γνωρίσουν την πόλη της Καλαμάτας.
Αρκετοί από αυτούς επισκέφτηκαν το Βυζαντινό και φράγκικο Κάστρο του Γουλιέλμου Βιλεαρδουίνου κτισμένο στον χαμηλό βραχώδη λόφο πάνω από τον ποταμό Νέδοντα. Στην είσοδο μπαίνοντας στον εξωτερικό περίβολο υπάρχει το πέτρινο ανάγλυφο λιοντάρι του Αγ.Μάρκου σήμα της κυριαρχίας των Ενετών. Η θέα από εκεί ψηλά πανοραμική προς τη θάλασσα και τον κάμπο, ιδίως από το πλάτωμα όπου έχει κατασκευαστεί ένα μικρό θέατρο για τις καλοκαιρινές παραστάσεις! Στο υψηλότερο επίπεδο του κάστρου μπορεί να δει κανείς έναν πύργο - καταφύγιο με θολοσκέπαστη δεξαμενή, όπου έχουν εντοπιστεί και λείψανα ναού.
Κατεβαίνοντας από τον λόφο πέρασαν από το Αλεξανδράκειο Γηροκομείο, κτίσμα του τέλους του 19ου αι., και τη μητρόπολη της Υπαπαντής, ναό που εγκαινιάστηκε το 1873, πολύ κοντά στον παλαιότερο, από τον οποίο παραμένει μόνο η Αγ. Τράπεζα με έναν πέτρινο σταυρό επάνω, στα Ν.Α. του μητροπολιτικού ναού. Εδώ φυλάσσεται η ομώνυμη εικόνα της Παναγίας Υπαπαντής, πολιούχου της Καλαμάτας, η οποία εορτάζεται στις 2 Φεβρουαρίου.
Πολύ κοντά στην Υπαπαντή βρίσκεται και η ονομαστή Μονή Καλογραιών, χτισμένη πάνω σε ερείπια αρχαιότερου ναού του 13ου αι., γυναικείο μοναστήρι φημισμένο για τα μεταξωτά υφαντά των μοναχών με αργαλειό.
Στα νότια της πλατείας Υπαπαντής του Σωτήρος βρίσκονται τα Γενικά Αρχεία του Κράτους, που στεγάζονται σε ένα νεοκλασικό διώροφο κεραμοσκεπές κτίσμα της περιόδου 1890-1910, με εντυπωσιακούς εξώστες, και το Στρατιωτικό Μουσείο, σε νεοκλασικό κτήριο κι αυτό ακριβώς από κάτω από την πλατεία. Φιλοξενεί την ιστορία της Επανάστασης του 1821, του Μακεδονικού Αγώνα, των Βαλκανικών πολέμων, των 2 Παγκοσμίων Πολέμων και της Εθνικής Αντίστασης. Ένα μεγάλο τμήμα της έκθεσης είναι αφιερωμένο στη Μικρασιατική Καταστροφή.
Ο δρόμος σε φέρνει στο ιστορικό κέντρο της πόλης και όσοι ήθελαν επισκέφτηκαν το Μπενάκειο Αρχαιολογικό Μουσείο. Στεγάζεται στο όμορφο νεοκλασικό κτίσμα της παλιάς Δημοτικής Αγοράς και η έκθεση των ευρημάτων του νομού Μεσσηνίας αναπτύσσεται σε γεωγραφικές ενότητες διαχρονικά, δηλαδή από τους Προϊστορικούς χρόνους έως και τη Βυζαντινή εποχή. Εδώ υπάρχουν πολλά μυκηναϊκά και άλλα εκθέματα από την περιοχή της Καλαμάτας, την Πύλο, την Καρδαμύλη, τη Μάλθη και άλλους αρχαιολογικούς χώρους του νομού. Η συνοικία γύρω από το Μουσείο διατηρεί ακόμα το όνομα «Παπλωματάδικα» και εκεί βρίσκονται τα πολυσύχναστα στέκια της νεολαίας της πόλης. Μην ξεχνάμε ότι στην Καλαμάτα εδρεύουν ΤΕΙ και Σχολές του Παν/μίου Πελοποννήσου.
Δίπλα στο Μουσείο υπάρχει ο ιστορικός βυζαντινός ναός των Αγ. Αποστόλων, ναός- σύμβολο της πόλης όπου κηρύχθηκε ο πόλεμος για την Ανεξαρτησία και για τον λόγο αυτό η πλατεία μπροστά από το εκκλησάκι ονομάζεται «Πλατεία 23ης Μαρτίου». Στο κέντρο της πλατείας δεσπόζει το Ηρώον, αφιερωμένο στην Επανάσταση του ΄21.
Ένα από τα πιο ωραία σημεία της Καλαμάτας είναι ο πεζόδρομος της οδού Αριστομένους με τα ωραία μεγάλα εμπορικά καταστήματα και τις όμορφα διακοσμημένες καφετέριες, που ξεκινάει από την πλατεία 23ηςΜαρτίου και διασχίζει την καρδιά της πόλης, φθάνοντας ως κάτω στο Τελωνείο, στο λιμάνι.
Κατασκευάστηκε το 1871 και κοσμήθηκε με κτίσματα, που συνδυάζουν διάφορα αρχιτεκτονικά στιλ. Στη διαδρομή βλέπει κανείς το Δημαρχείο Καλαμάτας, νεοκλασικό αρχοντικό του Καλαματιανού μεγαλέμπορου Παν. Ψάλτη, το κτήριο της Τράπεζας της Ελλάδος, τη Πανταζοπούλειο Λαϊκή Σχολή, το ΔΗΠΕΘΕ Καλαμάτας, το Δημοτικό Πνευματικό Κέντρο, όπου συστεγάζονται η Πινακοθήκη Σύγχρονης Ελληνικής Τέχνης και τη Λαϊκή Βιβλιοθήκη Καλαμάτας, σε κτήριο του 1910-11 που εντυπωσιάζει με τα συμμετρικά ανοίγματα, το στηθαίο και τα αγάλματα. Στην κεντρική πλατεία της Καλαμάτας, την πλατεία Βασιλέως Γεωργίου, στο μέσο ακριβώς, βλέπει κανείς τη σύνθεση « Ελευθερία», με τους ήρωες της ελληνικής Επανάστασης Παπαφλέσσα, Κολοκοτρώνη και Μαυρομιχάλη. Ανάμεσα σε πολλά άλλα κι ένα νεοκλασικό στολίδι – δημιουργία του Τσίλλερ, όπως μαρτυρεί σχετική εντοιχισμένη επιγραφή, με ωραία βεράντα, που θυμίζει την οικία του Σλίμαν στην Αθήνα ( Νομισματικό Μουσείο σήμερα ).
Περπατώντας προς το λιμάνι συναντάς το Δημοτικό Πάρκο του ΟΣΕ, το μοναδικό στο είδος του υπαίθριο μουσείο στην Ελλάδα, που λειτουργεί από το 1986, με εκθέματα, ντηζελάμαξες, ατμάμαξες, 3 επιβατηγά οχήματα του 1885, ένα χειροκίνητο γερανό του 1890, έναν υδατόπυργο, τιμονιέρες, μεταλλική πεζογέφυρα μέχρι που φτάσαμε στο διώροφο κτήριο του ανακαινισμένου σταθμού « Καλαμάτα-Λιμήν». Στα 54 στρέμματα που κατέχει το Μουσείο Σιδηροδρόμων υπάρχουν επίσης χώροι άθλησης, παιδική χαρά, ενώ τα βαγόνια χρησιμοποιούνται για διάφορες εκδηλώσεις και εκπαιδευτικά προγράμματα.
Η βόλτα καταλήγει στην πλατεία Τελωνείου, στην οποία δεσπόζει το ομώνυμο κτίσμα, ένα συγκρότημα κτηρίων με νεοκλασικά στοιχεία. Φανταστήκαμε το λιμάνι στον καιρό της δόξας του, στα τέλη του 19ουκαι τις αρχές του 20ού αι., τότε που η Καλαμάτα δίκαια χαρακτηριζόταν ως η Μασσαλία του Μωριά, εποχή που διαμορφώθηκε ισχυρή αστική τάξη, η οποία έχτισε όλα αυτά τα κτήρια που θαυμάζουμε σήμερα στην πόλη. Ακριβώς στα δυτικά της πλατείας Τελωνείου βλέπεις το τεράστιο οικοδόμημα του Αυτόνομου Σταφιδικού Οργανισμού, απόδειξη κι αυτό της οικονομικής δύναμης της πόλης, πριν από το 1920.
Πολύ κοντά στην παραλία το ξενοδοχείο, Φαραί», που μείναμε σε προηγούμενες εκδρομές μας στην Καλαμάτα, που φέρει το όνομα της αρχαίας πόλης. Εδώ στην όμορφη παραλία της Καλαμάτας με τα μαγαζάκια και το απέραντο πεζοδρόμιο χτυπά η καρδιά της πόλης κυρίως τους καλοκαιρινούς μήνες.
Το απογευματάκι ξεκίνησε η επιστροφή μας για τη Νίκαια, ύστερα από μια σύντομη στάση στο δρόμο όπου φτάσαμε νωρίς , ευχαριστημένοι από την εκδρομή μας , στη διάρκεια της οποίας γνωρίσαμε καινούριους τόπους με όμορφες εικόνες και όλα αυτά παρέα με παλιούς και νέους φίλους και συνοδοιπόρους...
