- Λεπτομέρειες
- Τελευταία ενημέρωση : 03 Φεβρουαρίου 2020 03 Φεβρουαρίου 2020
Αρχαιολογικό Μουσείο Μαραθώνα, Τύμβος των Αθηναίων, Μουσείο Μαραθωνίου Δρόμου, Μιλτιάδειος Ατραπός, Ραπεντώσα, Ν. Μάκρη
Με δύο σχεδόν γεμάτα πούλμαν ξεκινήσαμε από Νίκαια και μετά την παραλαβή των φίλων μας από το μετρό του Αιγάλεω και από την Εθνική οδό, την Κυριακή 1η Δεκεμβρίου, ημέρα ελευθέρας εισόδου σε Μουσεία και Αρχαιολογικούς χώρους, τη 2η κατά σειρά μέσα στο χειμώνα, κατευθυνθήκαμε προς τον Βρανά Μαραθώνα.
Εκεί, στο Αρχαιολογικό Μουσείο Μαραθώνα, αφήσαμε 60 περίπου πεζοπόρους και ορειβάτες για να ξεναγηθούν στις αίθουσες του μουσείου και του γειτονικού Μεσοελλαδικού νεκροταφείου.
Στην είσοδο του μουσείου μας υποδέχτηκε αντίγραφο του Έφηβου του Μαραθώνα και μια παιδική ταφή σε μεγάλο αγγείο ( εγχυτρισμός λέγεται αυτός ο τρόπος ταφής ). Στην αίθουσα με τα ευρήματα από το Σπήλαιο του Πανός στην Οινόη, του θεού που η παράδοση λέει ότι βοήθησε τους Αθηναίους στη μάχη του Μαραθώνα εντύπωση προξενεί επιγραφή του 1ου αι. π.Χ. που μιλάει για την απαγόρευση προσφοράς χρωματιστών υφασμάτων στον θεό.
Στην αίθουσα των προϊστορικών χρόνων είδαμε πολλά κτερίσματα από τους κυκλαδικούς τάφους στο Τσέπι, όπως τηγανόσχημα σκεύη, μαρμάρινα ειδώλια, “καντήλες”, αμφορείς, κάνθαρους, πρόχους και άλλα αγγεία, χάνδρες, αιχμές βελών.
Στην επόμενη αίθουσα υπάρχουν εκθέματα από τους 4 δήμους της ευρύτερης περιοχής του Μαραθώνα, όπως αγγεία όλων των τύπων, ανάμεσα στα οποία ξεχωρίζουν ένας αρύβαλλος με 2 αντίνωτες κεφαλές και μια λουτροφόρος, ειδώλια πήλινα και λίθινα, ένας ξύλινος καθρέπτης και ο μαρμάρινος δίσκος αφιέρωμα ενός δισκοβόλου.
Ο μεγάλος ευεργέτης του Μαραθώνα, πολιτικός και ρήτορας Ηρώδης ο Αττικός, έχει τη δική του αίθουσα στο Μουσείο, μια και κατείχε μια μεγάλη έπαυλη στη θέση Μάνδρα της Γριάς. Εδώ βλέπει κανείς εικονιστικές κεφαλές του ίδιου και των μαθητών του καθώς και της αγαπημένης γυναίκας του Ρηγίλλης, ακέφαλες ερμαϊκές στήλες με κατάρες για όσους τολμούσαν να τις φθείρουν, επιτύμβιες στήλες ρωμαϊκών χρόνων, μορφή ανδρός σε πολυτελή κλίνη ( ποταμός Χάραδρος ;) και την επιγραφή για την πανηγυρική υποδοχή που επεφύλαξαν οι Αθηναίοι στον Ηρώδη μετά από μακρόχρονη απουσία του.
Και οι Αιγύπτιοι θεοί έχουν τη δική τους αίθουσα στο Μουσείο, στην οποία εκτίθενται τα πρωτότυπα αγάλματα που βρέθηκαν σχεδόν ακέραια στο χώρο του Ιερού και μιμούνται αιγυπτιακά. Ένα γλυπτό γερακιού εικονίζει το γιο της Ίσιδας και του Όσιρι, τον Ώρο. Στο κέντρο της αίθουσας υπάρχει μια μαρμάρινη αιγυπτιάζουσα σφίγγα και σε ψηλότερο σημείο τμήμα ενός προπύλου με τον ηλιακό δίσκο και την κόμπρα.
Τελευταία είναι η αίθουσα του Τροπαίου που έστησαν μετά τη νίκη τους οι Αθηναίοι, στην οποία εκτίθενται τα λείψανά του, ενώ αντίγραφο αυτού βρίσκεται δίπλα στην Παναγία τη Μεσοσπορίτισσα. Πρόκειται για αρράβδωτο κίονα, αρχικού ύψους 10 μ., με ιωνικό κιονόκρανο, πάνω από το οποίο υπήρχε άγαλμα της Νίκης. Σε ξεχωριστές προθήκες εδώ παρουσιάζονται τα ευρήματα από τους τύμβους των Αθηναίων και των Πλαταιέων, ενώ στην υπόλοιπη αίθουσα βλέπουμε επιγραφές και μαρμάρινα επιτύμβια μνημεία.
Κάναμε και μια σύντομη επίσκεψη στο γειτονικό του Μουσείου Μεσοελλαδικό νεκροταφείο του Βρανά με τους τύμβους της 2ης χιλιετίας π.Χ..
Μετά το πέρας της ξενάγησης οι πεζοπόροι αναχώρησαν για το μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου από όπου ξεκίνησαν δυο πεζοπορίες 3 και 5 ωρών. Μπροστά πήγαινε η γρήγορη ομάδα και ακολουθούσαν αυτοί που βάδιζαν λίγο πιο αργά στη δεύτερη ομάδα.
Πήραμε το χωματόδρομο που ανεβαίνει προς το φράγμα της Ραπεντώσας που στο τέλος μετατρέπεται σε όμορφο μονοπάτι ανάμεσα σε μικρά πευκάκια μέχρι το φράγμα.
Το φράγμα αυτό Βρίσκεται στην ευρύτερη περιοχή της Ραπεντώσας του δήμου Διονύσου, λίγο βορειότερα από το μεγάλο λατομείο των Μαρμάρων Διονύσου. Το ρέμα της Ραπεντώσας που το τροφοδοτεί ξεκινάει από εγκαταλελειμμένο λατομείο μαρμάρου στη βόρεια πλαγιά της Πεντέλης, περνάει κάτω από τη λεωφόρο Διονύσου – Νέας Μάκρης και ακολουθώντας βορειοανατολική κατεύθυνση περνάει χαμηλότερα από τη Ραπεντώσα και το ενεργό λατομείο των Μαρμάρων Διονύσου, για να καταλήξει στο φράγμα Ραπεντώσας, όπου και διακόπτεται η ροή του. Εκεί, καταλήγουν και τα ρέματα της Βαθιάς Χούνης και της Ντάρδιζας. Από το σημείο εκείνο, πριν τη κατασκευή του φράγματος, το ρέμα συνέχιζε την κατάβασή του μέχρι το Μαραθώνα, αρκετά ενισχυμένο την εποχή των βροχών, περνώντας δίπλα από τον Τύμβο και το μουσείο και αφού διέσχιζε αγροτικές εκτάσεις, τελικά γινόταν υπόγειο, για να καταλήξει στη θάλασσα. Σε περίπτωση μεγάλης βροχόπτωσης, το φράγμα διαθέτει ελεγχόμενη υπερχείλιση, που στέλνει το επιπλέον νερό στην παλιά φυσική του ροή μέχρι τη θάλασσα.
Το φράγμα Ραπεντώσας, μήκους 145μ και ύψους 39μ, κατασκευάστηκε από την ΕΥΔΑΠ το 2004 με σκοπό να συγκεντρώνει τα νερά των τριών ρεμάτων (Ντάρδιζας, Βαθιάς Χούνης και Ραπεντώσας), αποτρέποντας έτσι τις πλημμύρες στο κάμπο του Μαραθώνα, όπου κατέληγαν μετά από έντονες βροχοπτώσεις. Φτάνοντας στο φράγμα κάναμε μια στάση για να ξεκουραστούμε και στη συνέχεια ακολουθήσαμε ανάποδα το ρέμα, είτε στην όχθη δίπλα από το νερό είτε και μέσα σε αυτό, με κατεύθυνση νότια.
Περάσαμε κάτω από ένα πέτρινο γεφύρι με την καμάρα του κατεστραμμένη από τα χρόνια και συνεχίσαμε περνώντας κάποια μικρά καταρρακτάκια.
Ο μεγάλος καταρράκτης βρίσκεται καλά κρυμμένος ανάμεσα στη βλάστηση σε μια δεξιά στροφή του ποταμού, αλλά τον προδίδει ο δυνατός θόρυβος που ακούγεται. Έχει ύψος περίπου 10μ και στη βάση έχει δημιουργήσει μια μικρή ρηχή λιμνούλα, που το καλοκαίρι φτάνοντας εκεί μπορείς να δροσιστείς.
Αφού απολαύσαμε τον καταρράκτη και βγάλαμε και τις σχετικές φωτογραφίες επιστρέψαμε πίσω στο χωματόδρομο και τον πήραμε προς την δεξιά κατεύθυνση. Ο δρόμος αρχίζει να ανηφορίζει προσφέροντας μια τέλεια άποψη του φράγματος και της γύρω περιοχής, που δυστυχώς δείχνει ακόμα πληγωμένη από τις πυρκαγιές. Στη πρώτη διασταύρωση πήγαμε αριστερά προς τη φάρμα «moo» όπου και καθίσαμε λίγο να πάρουμε μια ανάσα. Ύστερα συνεχίσαμε το χωματόδρομο που γίνεται άσφαλτος και φτάσαμε στο χώρο διαλογής απορριμμάτων του Δήμου Μαραθώνα. Εδώ περίμενε το πούλμαν για να παραλάβει τους πεζοπόρους ενώ οι ορειβάτες της μεγάλης διαδρομής συνεχίσαμε προς Νέα Μάκρη. Περπατήσαμε λίγο πάνω στην άσφαλτο που κατεβαίνει από το Διόνυσο στη Νέα Μάκρη και αμέσως μετά πήραμε ένα μονοπάτι που κινείται παράλληλα προς το ρέμα Κοράκου, με κατεύθυνση βόρεια, προς την ανατολή της Νέας Μάκρης. Φτάνοντας έξω από την Ανατολή ακολουθήσαμε το μονοπάτι των λατομείων στη βάση στο Αγριλίκι και φτάσαμε στη Μιλτιάδειο Ατραπό. Το μονοπάτι αυτό στρωμένο μάρμαρο οδηγεί πάνω από το Κέντρο Υγείας Νέας Μάκρης και ανεβαίνει στο αρχαίο οχυρό που βρίσκεται ψηλότερα στα 200 μ. Η διαδρομή μας όμως τέλειωσε εδώ όπου ήρθε και μας πήρε το πούλμαν και πήγαμε στη παραλία της Νέας Μάκρης για βόλτα και φαγητό.
Η ομάδα των 23 περιηγητών στο μεταξύ βρέθηκε στο χωριό του Μαραθώνα, ώστε να επισκεφθεί το Μουσείο Μαραθωνίου Δρόμου.
Παρακολούθησαν πρώτα ένα 20λεπτο βίντεο σχετικό με την ιστορία του Μαραθωνίου Δρόμου από την αρχαιότητα ως σήμερα και έπειτα ξεναγήθηκαν με συντομία στις αίθουσες του πραγματικά ενδιαφέροντος αυτού μουσείου.
Η ιστορία του Μαραθωνίου Δρόμου, του πλέον ταυτισμένου με το πνεύμα του Ολυμπισμού αγωνίσματος, στεγάζεται στο Κέντρο Προβολής Μαραθωνίου Δρόμου, το οποίο βρίσκεται στο νεοκλασικό κτίριο του πρώην 1ου Δημοτικού Σχολείου Μαραθώνα που ανακαινίστηκε και μετατράπηκε σε Πολιτιστικό Κέντρο για τις ανάγκες των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας το 2004.
Το Μουσείο Μαραθωνίου Δρόμου - Κέντρο Προβολής Μαραθωνίου Δρόμου στεγάζει μόνιμα την έκθεση «Ολυμπιακοί Μαραθώνιοι».
Αποτελεί ένα μοναδικό αθλητικό μουσείο, το σπίτι του Μαραθωνίου Δρόμου όπου ήδη φιλοξενούνται οι συλλογές των μεγάλων μας αθλητών: Στέλιου Κυριακίδη, Χρήστου Βαρτζάκη, Μαρίας Πολύζου ,Τάκη Σκουλή, Νίκου Πολιά, Σπύρου Ανδριόπουλου, Μιχάλη Κούση, Χρήστου Σωτηρόπουλου, Θανάση Ραγάζου και Παναγιώτας Νικολακοπούλου- Λουβή. Επίσης μετά την ευγενική προσφορά της οικογένειας του βαλκανιονίκη –ειρηνιστή Γρηγόρη Λαμπράκη φιλοξενείται σε ειδικό χώρο όλο το αρχειακό υλικό που αφορά στην «δράση» της ζωής του και στην αθλητική του πορεία.
Επιπλέον, εδώ φυλάσσεται η Μαραθώνια φλόγα σ' έναν ειδικά διαμορφωμένο χώρο, η οποία άναψε για πρώτη φορά στις 3 Νοεμβρίου 2007 στα πλαίσια τελετής η οποία έλαβε χώρα στον Τύμβο του Μαραθώνα.
Στη συνέχεια, ξεναγήθηκε και η μικρή αυτή ομάδα από την ξεναγό στο Αρχ. Μουσείο. Έπειτα φύγαμε για τον Τύμβο των Αθηναίων, όπου η ξεναγός περιέγραψε αναλυτικά, με βάση τη μακέτα και τους σχετικούς πίνακες που υπάρχουν εκεί, τη μάχη του Μαραθώνα, που έλαβε χώρα το Σεπτέμβριο του 490 π.Χ. με νικηφόρο αποτέλεσμα, χάρη στη στρατηγική του Αθηναίου Μιλτιάδη.
Οι ανασκαφές στον τύμβο απέδειξαν ότι είχαν ταφεί εκεί, αφού πρώτα έγιναν μεμονωμένες καύσεις, οι 192 πεσόντες Αθηναίοι, στους οποίους προσφέρθηκαν αρκετά κτερίσματα από τους δικούς τους. Για τους 1.000 Πλαταιείς που συμμετείχαν στη μάχη στήθηκε άλλος τύμβος, κοντά στο σημερινό μουσείο.
Οι περιηγητές στη συνέχεια κατέληξαν στη Νέα Μάκρη για φαγητό και περίπατο στην όμορφα διαμορφωμένη παραλία. Αρκετοί ήταν αυτοί που έφτασαν ως το εκκλησάκι της Αγ. Κυριακής, απέναντι από το οποίο βρίσκεται, στην περιοχή Μπρέξιζα, το ιερό των Αιγυπτίων θεών. Περιηγήθηκαν στον πολύ ενδιαφέροντα χώρο, που ελάχιστα είναι γνωστός στους Αθηναίους. Βρίσκεται στην περιοχή του Μικρού Έλους, την οποία παλιότεροι περιηγητές ονόμαζαν Νησί. Δίπλα του υπάρχουν τα ερείπια ενός πολυτελούς ρωμαϊκού βαλανείου (λουτρού) και μιας δεξαμενής.
Το συγκρότημα ιδρύθηκε από τον Ηρώδη τον Αττικό, περίπου το 160 μ.Χ. και περικλείεται από περίβολο με 4 πυλώνες, μία στο μέσον κάθε πλευράς. Μιμούνται αιγυπτιακούς πυλώνες και στους πύργους που σχηματίζονται εκατέρωθεν αυτών, τόσο στην εξωτερική όσο και στην εσωτερική όψη, υπήρχαν αγάλματα σε υπερφυσικό μέγεθος. Το ένα ήταν ανδρικό με τη μορφή φαραώ και το άλλο γυναικείο στον τύπο της Ίσιδας, με τη μορφή της Δήμητρας ή της Αφροδίτης, με στάχυα ή ρόδα στο χέρι. Στον χώρο βλέπει κανείς σήμερα αντίγραφά τους, ενώ τα σωζόμενα πρωτότυπα βρίσκονται στο Μουσείο. Το κέντρο της λατρείας των Αιγυπτίων θεών φαίνεται ότι ήταν η βαθμιδωτή κατασκευή στο κέντρο του χώρου. Γύρω από το άνδηρο αυτό υπήρχαν βοηθητικοί χώροι και μεγάλη αυλή, καθώς και πλακόστρωτες οδοί. Σύμφωνα με επιγραφή το ιερό ήταν αφιερωμένο στο Σάραπι, εξελληνισμένη μορφή του αιγυπτιακού θεού Όσιρι, ενώ κυρίαρχη θέση είχε και η Ίσιδα, η σύζυγός του, αλλά και ο γιος τους Ώρος. Οι λατρείες αυτές υιοθετήθηκαν σταδιακά στον ελλαδικό χώρο από τα τέλη του 4ου αι. π.Χ.
Αναχωρήσαμε στις 17:30 για Νίκαια, έχοντας αφιερώσει τη μέρα ελευθέρας εισόδου στα μουσεία και τους αρχαιολογικούς χώρους σε πραγματικά ενδιαφέροντες τόπους κι έχοντας απολαύσει όμορφες διαδρομές μέσα στη φύση, στη διάρκεια των οποίων επίσης γνωρίσαμε αρχαία μονοπάτια.
