- Λεπτομέρειες
- Τελευταία ενημέρωση : 03 Απριλίου 2022 03 Απριλίου 2022
Με μια μεγάλη ομάδα φίλων του Φυσιολάτρη ξεκινήσαμε στις 8 το πρωί από τη Νίκαια, την Κυριακή, 6-2, ημέρα ελεύθερης εισόδου στα μουσεία, και γύρω στη 9:15 φτάσαμε στη Βραυρώνα.
Οι ξεναγοί μας περίμεναν, μας μοίρασαν τις απαραίτητες συσκευές και σε λίγο η 1η ομάδα μπήκε με τη μία ξεναγό μέσα στο μουσείο, ενώ η 2η ακολουθώντας την έτερη ξεναγό κατευθύνθηκε προς τον υπαίθριο χώρο του ιερού.
Στον χώρο υποδοχής του μουσείου εντοπίσαμε στον χάρτη τα σημεία στα οποία ανακαλύφθηκαν όλα τα ευρήματα που εκτίθενται μέσα στο μουσείο, και στη μακέτα ανιχνεύσαμε όλα τα διασωθέντα και αναστυλωμένα κτήρια του γύρω από το μουσείο ιερού χώρου.
Τα εκθέματα προέρχονται από τη νεολιθική ακόμα περίοδο, όταν κατοικήθηκε για πρώτη φορά η περιοχή της Βραυρώνας, ενώ από τα μυκηναϊκά χρόνια έχουμε αρκετά ευρήματα, μια και το νεκροταφείο από το 1.200 π.Χ. στα ανατολικά του μουσείου έδωσε πολλά κτερίσματα ( ειδώλια ανθρώπων και ζώων, όπλα κ.ά. ). Από αυτά μαρτυρείται ότι εδώ λατρευόταν από τότε μια γυναικεία θεότητα της βλάστησης και της γονιμότητας, η οποία αργότερα συνδέθηκε με τη λατρεία της Άρτεμης. Λέγεται ότι τη λατρεία αυτή την έφερε η Ιφιγένεια μαζί με τον αδερφό της Ορέστη από την Ταυρίδα, όπου ήταν ιέρεια της θεάς.
Η ιστορία του ιερού ξεκινά από τον 8ο αι. π.Χ., οπότε η Άρτεμη λατρευόταν ως Κουροτρόφος, δηλαδή προστάτιδα των νεογέννητων παιδιών. Οι γονείς έταζαν το παιδί τους σε περίπτωση που είχαν καλό τοκετό και αφιέρωναν και τα ενδύματά τους, ενώ, αν πέθαινε η γυναίκα στη γέννα, η προσφορά των ενδυμάτων γινόταν προς την Ιφιγένεια, η οποία επίσης λατρευόταν εδώ ως χθόνια θεότητα.
Η λειτουργία του ιερού σταμάτησε τον 3ο αι. π.Χ., όταν εγκαταλείφθηκε η περιοχή λόγω πλημμυρών του Ερασίνου ποταμού, ο οποίος ακόμα και σήμερα κυλάει ήρεμα τα νερά του μέσα στον χώρο...
Ιδιαίτερη εντύπωση μας έκαναν φυσικά, στην αίθουσα των γλυπτών, τα αγάλματα των παιδιών με τα τρυφερά και εκφραστικά πρόσωπα, αφιερώματα των γονιών των παιδιών που “τάχτηκαν” στην Άρτεμη πριν ή μετά τον τοκετό. Δεν το λένε άδικα “Mουσείο των παιδιών”! Αρκτεία λεγόταν η αφιέρωση αυτή στη θεά και η ονομασία της προέρχεται από τη λέξη άρκτος, που σημαίνει αρκούδα. Το ζώο αυτό ήταν από τα αγαπημένα της θεάς. Η ιδιότυπη αυτή διαδικασία αποτελούσε τη σημαντικότερη εκδήλωση της γιορτής των Μεγάλων Βραυρωνίων, που γίνονταν κάθε 4 χρόνια, και είχε τον χαρακτήρα θητείας και μύησης για την ενηλικίωση των κοριτσιών και τον γάμο. Η πομπή ξεκινούσε από το Βραυρώνιο της Ακρόπολης των Αθηνών, το “μετόχι”, θα λέγαμε του μεγάλου ιερού της Βραυρώνας, και κατέληγε στο εδώ ιερό, ενώ η ετήσια γιορτή είχε τοπικό χαρακτήρα. Οι εκδηλώσεις περιελάμβαναν μουσικούς, ιππικούς, αθλητικούς και ποιητικούς ακόμα αγώνες. Πολλά, επίσης, μαρμάρινα κεφαλάκια κοριτσιών εκτίθενται στην ίδια αίθουσα, όπως και τα παιχνίδια τους, που τα αφιέρωναν κι αυτά στη θεά, όταν ενηλικιώνονταν.
Ξεχωρίζουν στο μουσείο τα ανάγλυφα, όπως εκείνο των θεών, που αφορά στην ίδρυση του ιερού και απεικονίζει τον Δία, τη Λητώ, τον Απόλλωνα και την Άρτεμη σε έντονη κίνηση, ένα πολύ ρεαλιστικό επιτύμβιο νεαρού θλιμμένου πολεμιστή, ανάγλυφα που σχετίζονται με τις υποστάσεις της Άρτεμης, επίσης.
Σε ξεχωριστή προθήκη είδαμε ευρήματα από το μυκηναϊκό νεκροταφείο της περιοχής, όπως ειδώλια, αγγεία, χάλκινα αντικείμενα-κτερίσματα όλα σε τάφους. Πολλά γεωμετρικά και κλασικής εποχής αγγεία από την Ανάβυσσο, την Παιανία, το Κορωπί, τη Μερέντα, το Μαρκόπουλο και το Πόρτο Ράφτη φιλοξενούνται επίσης σε συγκεκριμένη αίθουσα του μουσείου.
Εκατοντάδες τα αντικείμενα μικροτεχνίας, όπως κοσμήματα, καθρέφτες, σφραγιδόλιθοι, οστέινα μουσικά όργανα, αλλά και ξύλινα αντικείμενα, που κάνουν μεγάλη εντύπωση για τον λόγο ακριβώς ότι μπόρεσαν να διατηρηθούν μες στους αιώνες...
Στον υπαίθριο χώρο σταθήκαμε για λίγο μπροστά στο (υποτιθέμενο) ταφικό μνημείο της Ιφιγένειας, η οποία, εκτός του ότι ετάφη εδώ, στο “κενήριον”, όπως το έλεγαν οι αρχαίο, λατρευόταν επίσης στη Βραυρώνα, μαζί με την Άρτεμη, το ξόανο της οποίας, σύμφωνα με τον μύθο, έφερε η Ιφιγένεια από την Ταυρίδα. Στον βράχο, πάνω από τον ναό, βρέθηκε μια εσοχή, μέσα και έξω από την οποία υπήρχαν στάχτες, αφιερώματα, πέραν του μικρού κτίσματος, σημάδι ότι γίνονταν θυσίες και άλλες λατρευτικές τελετές προς τιμήν της ηρωίδας.
Δίπλα στον τάφο της Ιφιγένειας, πάνω στο άνδηρο που δημιούργησαν οι αρχαίοι στον βράχο, με ανάλημμα, ώστε να συγκρατούνται τα χώματα, ύψωσαν τον ναό της Άρτεμης, τον 5ο αι. π.Χ., ο οποίος σήμερα σώζεται μέχρι την κρηπίδα του μόνο, γιατί πάνω του ακριβώς χτίστηκε τον 15ο αι. μ.Χ. το εκκλησάκι του Αγ.Γεωργίου. Ήταν δωρικού ρυθμού, όπως μαρτυρούν οι κίονες που σώθηκαν, και είχε βωμό στα ανατολικά, για τις θυσίες με ταύρο συνήθως.
Κατηφορίζοντας περάσαμε από την ιερή πηγή και κατευθυνθήκαμε προς την γέφυρα του Ερασίνου ποταμού, των κλασικών χρόνων, πάνω στην οποία ο σημερινός επισκέπτης μπορεί να διακρίνει τις αυλακιές από τις άμαξες των αρχαίων προσκυνητών. Από εδώ, στα δυτικά, ήταν η κύρια είσοδος για τους ερχόμενους από της Αθήνα.
Αυτό που τραβάει την προσοχή και έχει ξεχωριστό χαρακτήρα στον ανοιχτό χώρο είναι φυσικά η στοά του 420 περ. π.Χ., η οποία όμως έμεινε μισοτελειωμένη. Έχει σχήμα Π και δημιουργεί μια τετράγωνη εσωτερική αυλή. Διέθετε 9 δωμάτια με θέσεις και 11 κρεβάτια το καθένα και 7 μαρμάρινα τραπέζια μπροστά από αυτά. Εκεί βρέθηκαν τα περισσότερα αγάλματα άρκτων, δηλαδή μικρών κοριτσιών-υπηρετριών του ιερού, των οποίων οι βάσεις έμειναν επί τόπου. Πιθανότατα ήταν η ίδια στοά που φιλοξενούσε τις μικρές παρθένες, τις αφιερωμένες στη θεά, ο “Παρθενών” της Βραυρώνας.
Μετά το πέρας της ξενάγησης και στο μουσείο και στον υπαίθριο χώρο κάναμε μία από τις 2 υποδεικνυόμενες μικρές διαδρομές εντός του υδροβιότοπου της Βραυρώνας, περνώντας ένα ξύλινο γεφυράκι και περπατώντας δίπλα στον Ερασίνο ποταμό, τις καλαμιές του, τα βούρλα και τα άλλα υδροχαρή φυτά. Είδαμε και αρκετές πάπιες! Διαβάσαμε και τις ενημερωτικές πινακίδες σχετικά με τη χλωρίδα και την πανίδα του υγρότοπου και τιμήσαμε έτσι με αυτόν τον τρόπο την ημέρα των υγροτόπων ( 2 Φεβρουαρίου )!
Ακολουθώντας την υποδεικνυόμενη διαδρομή επιστρέψαμε στον χώρο μπροστά στο μουσείο και αποχωρήσαμε αποχαιρετώντας τις ξεναγούς μας και τον υπέροχο λατρευτικό χώρο, στον οποίο είχαμε την τύχη να ξεναγηθούμε, οι περισσότεροι, για πρώτη φορά.
Φύγαμε στη συνέχεια για μια μικρή βόλτα στην Παλαιά Λούτσα, όπου περπατήσαμε, φάγαμε κάτι ελαφρύ, ήπιαμε καφεδάκι σε κάποια καφετέρια με θέα προς τη θάλασσα και αναχωρήσαμε κατά τις τέσσερις για Νίκαια.
