- Λεπτομέρειες
- Τελευταία ενημέρωση : 22 Αυγούστου 2022 22 Αυγούστου 2022
Το τριήμερο της Πρωτομαγιάς προγραμματίσαμε μια εκδρομή στο Καρπενήσι και ανέβασμα στην κορυφή του όρους Καλιακούδα. Ξεκινήσαμε από τη Νίκαια και το Αιγάλεω, την Παρασκευή, 29 Απριλίου, και, αφού κάναμε μια στάση στον Άγιο Κων/νο, κατευθυνθήκαμε προς την Σπερχειάδα.
Εδώ κάναμε μια 2ωρη πεζοπορία στο Πλατανόδασος Παλιουρίου δίπλα στον Σπερχειό ποταμό. Εντύπωση μας έκανε η καταστροφή των μονοπατιών που είχαμε δει και περπατήσει πριν από αρκετά χρόνια για πρώτη φορά.
Ερημωμένο το πλατανόδασος ύστερα και από τη σοβαρή ασθένεια του μύκητα ( c. platani) που έχει νεκρώσει χιλιάδες δέντρα ανατολικού πλατάνου και έχει διαδοθεί από την Πελοπόννησο μέχρι την Ήπειρο.
Στη συνέχεια κάναμε ένα περίπατο στην Σπερχειάδα πρώτα στην καλύβα του Στεφανή, όπου ο Άρης Βελουχιώτης εδώ μαζί με τους άλλους συναγωνιστές του έδωσαν τον όρκο και ξεκίνησαν τον αγώνα εναντίον των Γερμανών κατακτητών.
Στη συνέχεια επισκεφτήκαμε την εκκλησία του Αγίου Νικολάου που καταστράφηκε από τους Ναζί το 1944 καθώς και το Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο της πόλης.
Φαγητό στην ταβέρνα του χωριού και στη συνέχεια πήραμε το δρόμο για το Καρπενήσι.
Πολλές οι στροφές, δύσκολος ο δρόμος από τη Ράχη Τυμφρηστού, τον Άγιο Νικόλαο – γι΄αυτό ίσως και δεν είναι συχνός προορισμός η Ευρυτανία- , που όμως σε αποζημιώνει με την πληθωρική του φύση και τη σπάνια ομορφιά που συναντάς εδώ πάνω.
Ένας νομός με υπέροχα βουνά (Βελούχι, Άγραφα ), ποτάμια (Ταυρωπός, Κρικελλοπόταμος, Τρικεριώτης), κοιλάδες (Ποταμιάς), τεχνητές λίμνες (Κρεμαστών), που σε προκαλούν για περιπέτεια, για αναβάσεις , διασχίσεις φαραγγιών (“Μικρό και Μεγάλο Πάντα Βρέχει”) και ράφτινγκ, αλλά και με πετρόχτιστα χωριά και μοναστήρια με ιστορία, όπως οι Κορυσχάδες, Μικρό και Μεγάλο Χωριό και το μοναστήρι του Προυσού. Το ωραιότατο ελατόδασος που περιβάλλει το μαρτυρικό χωριό του Αγ.Νικολάου ( του Καρπενησιώτη ), στα 1.020 μ., είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα.
Ανεβαίνοντας από τον Άγιο Γεώργιο τις στροφές του Τυμφρηστού περάσαμε τη σήραγγα και φτάσαμε στην πρωτεύουσα του νομού Ευρυτανίας, Καρπενήσι, απογευματάκι σχεδόν. Ακολουθήσαμε τον περιφερειακό και ανηφορίσαμε προς το ξενοδοχείο Lecadin, που βρίσκεται σε μια περίοπτη θέση, στο λόφο που δεσπόζει πάνω από την πόλη. Ήδη το Καρπενήσι είναι σε μεγάλο υψόμετρο χτισμένο, στα 950 μ., στις πλαγιές του Τυμφρηστού ( Βελούχι ) και δικαιολογείται το όνομά του, αφού σημαίνει « τόπος σκεπασμένος με χιόνι ». Η ιστορία του ξεκινά ουσιαστικά από τα βυζαντινά χρόνια και γνωρίζει μεγάλη ακμή τον 18ο αι., τότε που αποτελούσε ισχυρό πνευματικό κέντρο για την υπόδουλη Ελλάδα, αφού εδώ ο Ευγ. Γιαννούλης, Διδάσκαλος του Γένους, ίδρυσε τη σχολή του. Παρόλο που η πόλη βρισκόταν στην καρδιά της Ρούμελης, δεν απέφυγε τις επιδρομές των Ενετών αρχικά, των Τούρκων στη συνέχεια, αλλά και των Γερμανών στα νεότερα χρόνια, οι οποίοι την πυρπόλησαν ολόκληρη και ανατίναξαν τα ομορφότερα και μεγαλύτερα κτίσματα. Σήμερα ο επισκέπτης εντοπίζει την προσπάθεια της δημοτικής αρχής να ξαναδώσει τη χαμένη ταυτότητα στην πόλη με αναπλάσεις κοινόχρηστων χώρων, πεζοδρομήσεις και δημιουργία πνευμόνων πρασίνου.
Αφού πήραμε τα δωμάτιά μας και τακτοποιηθήκαμε σε αυτά, στις 19.00 κάναμε ένα απογευματινό περίπατο στα αξιοθέατα της ιστορικής πόλης.
Στην πλατεία Μάρκου Μπότσαρη, βρίσκονται οι ανδριάντες του ήρωα αυτού καθώς και του Κατσαντώνη, κοντά στην εκκλησία της Αγ.Τριάδας του 17ου αι., με το καμπαναριό του Ευγ.Γιαννούλη, τους πλατάνους και τις καφετέριες και τα περισσότερα καταστήματα της πόλης.
Φτάσαμε μέχρι το λόφο του Αγίου Δημητρίου έχοντας υπέροχη θέα προς το Καρπενήσι αλλά και προς τον κάμπο του Καρπενησιώτη ποταμού και το Αθλητικό κέντρο που θεωρείται ιδανικό, λόγω υψομέτρου, για την προετοιμασία των αθλητών.
Επιστρέψαμε με το πούλμαν στο ξενοδοχείο για το δείπνο και στη συνέχεια πήγαμε για ξεκούραση γιατί μας περίμενε πεζοπορία και ορειβασία την επόμενη μέρα.
Το Σάββατο μετά το πρωϊνό αναχωρήσαμε για Κρίκελο και Ανιάδα. Η Ανιάδα είναι ένα ορεινό χωριό, στα 1.150 μ., στις πλαγιές του όρους Καλιακούδα. Από εδώ ξεκίνησαν 2 πεζοπορικές διαδρομές: Η πρώτη προς το καταφύγιο του Ορειβατικού Συλλόγου Καρπενησίου-ΚατασκήνωσηΤρίτων-Κρύα Βρύση-Μεγάλο Χωριό (4 ώρες υψ.διαφ.320μ. ΒΔ/Α) και η δεύτερη, η ορειβατική, προς το Καταφύγιο-Καλιακούδα (2099μ.)-Μεγάλο Χωριό(6ωρη υψ.διαφ. 970μ. ΒΔ/Β).
Οι ορειβάτες προπορεύτηκαν και οι πεζοπόροι ακολούθησαν. Απ’ την πλατεία του χωριού, ακολουθήσαμε τον τσιμεντένιο κατηφορικό δρόμο και στη συνέχεια το εγκαταλειμμένο καλντερίμι που οδηγεί μέσα από χόρτα, βάτα και τσουκνίδες στο ρέμα, κάτω από το χωριό. Η πρωινή δροσούλα δεν μας πτόησε και περνώντας απέναντι το ποταμάκι ανηφορίσαμε το μονοπάτι Μ5 ανάμεσα σε βελανιδιές, γκορτσιές, έλατα αλλά και κάπου κάπου εγκαταλειμμένα χωράφια. Η σήμανση πολύ καλή μέχρι και το GPS που διαθέτουμε μάλλον άχρηστο γιατί ψηλά επάνω ίσα διακρίνεται η απότομη κορυφή της Καλιακούδας. Περνάμε ένα μικρότερο ρέμα και ανηφορίζουμε το σημαδεμένο μονοπάτι μέσα από το δάσος ανάμεσα σε γκορτσιές, αγριοτριανταφυλλιές και έλατα περνάμε μπροστά από μια κατασκήνωση και παίρνοντας το χωματόδρομο φτάνουμε στο ξωκλήσι της Παναγίας. Δίπλα υπάρχει το Μνημείο που είναι αφιερωμένο στην μάχη της Καλιακούδας.
Εδώ πήραμε μια ανάσα και συνεχίσαμε την διαδρομή μας ακολουθώντας το δρόμο που μας οδηγεί λίγα μέτρα πιο πάνω στο Καταφύγιο της Καλιακούδας σε υψόμετρο 1386m. Μια μικρή στάση για ξεκούραση αλλά και για να ξεδιψάσουμε πίνοντας νερό από την πέτρινη βρύση που υπάρχει έξω από το καταφύγιο. Αφού ξεκουραστήκαμε ξεκινήσαμε για τη κορυφή της Καλιακούδας που πλέον υψωνόταν μπροστά μας.
Περνώντας από το πίσω πορτάκι του προαυλίου του καταφυγίου πήραμε το δύσκολο ανηφορικό μονοπάτι δίπλα στον χείμαρρο και αρχίσαμε την ανάβαση.
Κινηθήκαμε δίπλα στο χωματόδρομο που οδηγεί από το Μεγάλο Χωριό στα Δολιανά, όπου και βρίσκεται η εκκίνηση για το φημισμένο φαράγγι Πάντα Βρέχει. Καθώς ανεβαίνουμε αφήνουμε πίσω μας και τα τελευταία δένδρα και κινούμαστε σε αλπική βλάστηση, που αποτελείται από το χορτάρι και πλήθος αγριολούλουδων τα οποία είναι ολάνθιστα αυτή την εποχή με χιλιάδες έντομα να τα περιτριγυρίζουν.
Η αρχή ήταν σχετικά εύκολη υπόθεση καθώς η επιφάνεια του εδάφους είναι ομαλή αλλά όσο ανεβαίναμε η δυσκολία τους μονοπατιού ήταν μεγαλύτερη. Οι τελευταίες χιονούρες που συναντούσαμε κατά διαστήματα ευτυχώς δεν ήταν παγωμένες και μας επέτρεψαν να συνεχίσουμε. Επιστρατεύσαμε λοιπόν και τα χέρια μας και σκαρφαλώναμε στα βράχια στα πιο επικίνδυνα σημεία. Το έδαφος σε αρκετά σημεία σαθρό και χρειαζόταν μεγάλη προσοχή στα βήματά μας για να μη γλιστρήσουμε. Μετά από επίπονη προσπάθεια φτάνουμε στην κορυφή του βουνού και αφού διανύουμε και τα τελευταία εκατό μέτρα στην κορυφογραμμή νάμαστε στο υψηλότερο σημείο της Καλιακούδας όπου βρίσκεται και το κολωνάκι.
Η θέα από εδώ φανταστική. Παντού απλώνονται βουνοκορφές , δυτικά βλέπουμε την Χελιδόνα που ανεβήκαμε πριν 3 χρόνια και βόρεια υψώνεται η υψηλότερη κορυφή της Ευρυτανίας το φημισμένο Βελούχι, που κατακτήσαμε πρόσφατα. Μπροστά του το οροπέδιο του Καρπενησίου και στη κοιλάδα του Καρπενησιώτη το Μικρό και μεγάλο Χωριό, οι Κορυσχάδες και τα χωριά Δερμάτι, Νόστιμο, Βουτύρο και στη βάση της Χελιδόνας το μοναστήρι του Προυσού.
Αφού απολαύσαμε τη θέα από ψηλά και φωτογραφηθήκαμε στη κορυφή έφτασε η ώρα για την επιστροφή μας. Η κατάβαση εξίσου δύσκολη με αργό και σταθερό ρυθμό μας έφερε πάλι στο διάσελο και από εκεί στο καταφύγιο και στο εκκλησάκι της Παναγιάς.
Εδώ ακολουθούμε το χωματόδρομο και το μονοπάτι προς το Μεγάλο χωριό και σε μια ώρα περίπου φτάνουμε στο τέρμα της διαδρομής μας όπου μας περίμεναν οι πεζοπόροι και οι τουρίστες μας. Η όλη διαδρομή μας με τις στάσεις διήρκησε περίπου 5,5 ώρες. Κουρασμένοι σωματικά αλλά ανάλαφροι ψυχικά αφού είχαμε τη δυνατότητα να απολαύσουμε όλα αυτά τα τοπία της Ευρυτανικής γης αφεθήκαμε στη χαλάρωση μέχρι να μπούμε στο πούλμαν για την επιστροφή μας.
Οι πεζοπόροι ξεκίνησαν και αυτοί από την Ανιάδα με προορισμό το Μεγάλο Χωριό. Αρχικά κατηφόρισαν προς το μικρό ποταμάκι και στη συνέχεια ανηφόρισαν για μιάμιση ώρα περίπου στο μονοπάτι Μ5, ώσπου έφτασαν στα Λακκώματα. Εκεί υπάρχει το μνημείο αφιερωμένο στη μάχη της Καλιακούδας ( 28-8-1823 ) και στο παρακείμενο ξωκλήσι της Παναγίας. Η διαδρομή είχε μια κλίση μεν, αλλά το μονοπάτι ήταν βατό και περιστοιχιζόταν από έλατα, ενώ κατά διαστήματα υπήρχαν ξέφωτα που επέτρεπαν τη θέα προς τα γύρω βουνά. Στο κομβικό αυτό σημείο διασταυρώνονται τα μονοπάτια Μ3, Μ4, το οποίο οδηγεί στην κορυφή της Καλιακούδας, και το Μ5.
Οι πεζοπόροι συνέχισαν στο μονοπάτι Μ3, που οδηγεί στο Μεγάλο Χωριό. Ήταν κατηφορικό, διασταυρωνόταν συχνά με τον δασικό δρόμο, ο οποίος οδηγεί στα Δολιανά ή Στουρνάρα ( απ΄όπου ξεκινάει και η πορεία για το φαράγγι « Πάντα βρέχει » ) και η διαδρομή γινόταν μέσα στα έλατα. Όταν έφτασαν στο τελευταίο κομμάτι του μονοπατιού, ακολούθησαν ένα στενό δασικό δρόμο που επέτρεπε τη θέα προς το Μικρό Χωριό και τη Χελιδόνα και μετά από κάποια ώρα βρέθηκαν στα γραφικά σοκάκια του Μεγάλου Χωριού, με τα καλοδιατηρημένα παλιά πέτρινα αρχοντικά. Στο τέλος της διαδρομής συναντά κανείς και το μεγάλο πέτρινο ρολόι και την πλατεία του χωριού, όπου βρίσκονταν και οι «τουρίστες» μας, οι οποίοι είχαν στο μεταξύ επισκεφθεί το Κρίκελλο και τη Δομνίστα .
Το Κρίκελλο είναι χτισμένο αμφιθεατρικά στα 1.120 μ. και διαθέτει μία από τις γραφικότερες πλατείες της ορεινής Ελλάδας. Εκεί βρίσκεται και η εκκλησία του Αγ.Νικολάου ( του Καρπενησιώτη ). Στην απλόχωρη πλατεία υπάρχουν ταβερνάκια και μαγαζάκια με ενθύμια, καθώς και μια μικρή βρυσούλα. Η εντυπωσιακή όμως και μεγάλη πέτρινη βρύση είναι τα « Σωληνάρια », στην είσοδο του χωριού.
Το ηρωικό χωριό της Δομνίστας, χτισμένο στα 1.100 μ., είναι αυτό από το οποίο ξεκίνησε την ένοπλη αντίσταση ο Άρης Βελουχιώτης τον Ιούνιο του 1942. Ο επισκέπτης μπορεί να δει στην άκρη του χωριού το Μνημείο Εθνικής Αντίστασης καθώς και το παλιό σχολείο, κοντά στο θαυμάσιο άλσος του Προφήτη Ηλία. Ήσυχο και καθαρό χωριουδάκι η Δομνίστα, με μια μικρή πλατεία με κάνα δυο ταβερνάκια, που ζωντανεύει στα τέλη Οκτωβρίου, οπότε γίνεται η «Γιορτή του τσίπουρου».
Στο Μεγάλο Χωριό κάναμε βόλτες στα στενά του, αγοράσαμε ενθύμια από τα μικρά μαγαζάκια που υπάρχουν στην κεντρική στράτα και το περίφημο γαλακτομπούρεκο του Καρβέλη, ανηφορίσαμε προς την περιοχή «Κεφαλόβρυσο » με τα ξύλινα γεφυράκια και τους μικρούς καταρράκτες και τελικά γευματίσαμε σε κάποια από τα ταβερνάκια κοντά στην πλατεία. Κάποιοι επισκέφθηκαν και το Λαογραφικό Μουσείο του χωριού.
Το απόγευμα αφού ξεκουραστήκαμε λίγο αναχωρήσαμε για τη Μονή Προυσού(830μ.χ.). Στο δρόμο μας είχαμε τα χωριά Βουτύρο και Νόστιμο, το Κλαυσί με το μοναδικό στην Ευρυτανία παλαιοχριστιανικό ναό του Αγ.Λεωνίδη και πιο κάτω το Παλαιό και Νέο Μικρό Χωριό. Ο μακρόστενος όγκος της Χελιδόνας με ύψος 1.975 μ. στα δεξιά μας έφραζε τον ορίζοντα, ενώ στα αριστερά η Καλιακούδα, κατά 126 μ. ψηλότερη, όπου το πρωί οι ορειβάτες από την παρέα μας, κατέκτησαν την κορυφή της.
Λίγο πριν την Καρίτσα, το χωριό με τις πολεμίστρες στα σπίτια και το φαράγγι του Βόθωνα στα ριζά του, θαυμάσαμε το εκπληκτικό θέαμα που προσφέρουν οι βράχοι στη θέση «Κλειδί», ενώ λίγο πιο κάτω από το χωριό με κάποια προσπάθεια εντοπίσαμε στο βράχο τα λεγόμενα «Πατήματα της Παναγιάς », τα αποτυπώματα από ανθρώπινα πέλματα, όπως πιστεύει ο λαός. Λέγεται πως πέρασε από εκεί η Παναγία πηγαίνοντας στον Προυσό.
Στα Διπόταμα άλλο ένα θαύμα της φύσης, εκεί όπου ενώνονται ο Κρικελοπόταμος με τον Καρπενησιώτη και σχηματίζουν τον Τρικεριώτη, που περνά κάτω από το παλιό γεφύρι του Μπαλτά και χύνεται στη λίμνη Κρεμαστών. Λίγο πιο πέρα διακρίναμε τον πρώτο Πύργο του Καραϊσκάκη με τις πολεμίστρες, σημάδι ότι πλησιάζαμε στο μοναστήρι. Τόσο αυτός όσο και ο δεύτερος πύργος-παρατηρητήριο νοτιότερα πήρε το όνομα του μεγάλου οπλαρχηγού, αφότου φιλοξενήθηκε στη μονή κατά την ανάρρωσή του.
Σταματήσαμε στο χώρο στάθμευσης του μοναστηριού και κατηφορίσαμε προς το καθολικό του 9ου αι., χτισμένο στην είσοδο μιας σπηλιάς, με τη θαυματουργή εικόνα της Παναγίας της Προυσιώτισσας, έργο του Ευαγγελιστή Λουκά, την κρύπτη, το ξυλόγλυπτο τέμπλο και τις τοιχογραφίες . Το μοναστήρι του Προυσού, δεύτερο σε επισκεψιμότητα μετά την Παναγία της Τήνου, διαθέτει επίσης ένα ενδιαφέρον μουσείο με εικόνες, εκκλησιαστικά σκεύη, χειρόγραφους κώδικες και μέρος του οπλισμού του Καραϊσκάκη, ο οποίος κατέφυγε εδώ. Και ο Μ. Μπότσαρης κατέφυγε εδώ εξάλλου, το όνομα του οποίου έχει συνδεθεί με τη μάχη στο Κεφαλόβρυσο, τον Αύγουστο του 1823, όπου και έχασε τη ζωή του.
Μετά την επίσκεψη στον ναό και το Μουσείο και, αφού φάγαμε τον άρτο και το λουκουμάκι μας, αναχωρήσαμε για το ξενοδοχείο μας στο Καρπενήσι καθώς είχε αρχίσει ένα ψιλόβροχο. Δείπνο και διανυκτέρευση στο ξενοδοχείο μας με θέα το φωτισμένο Καρπενήσι.
Κυριακή, 1 Μαΐου μετά το πρωϊνό αναχωρήσαμε για το Ολυμπιακό Αθλητικό Κέντρο. Από εδώ ξεκίνησε μια πεζοπορική διαδρομή μέσα σε υπέροχο φυσικό τοπίο (έλατα, νερά, πλατάνια) παράλληλα με τον ποταμό Καρπενησιώτη για Κεφαλόβρυσο και Κορυσχάδες.
Πήραμε στο μονοπάτι Μ17 με κόκκινη σήμανση, δίπλα από το Αθλητικό Κέντρο περάσαμε τις φάρμες της περιοχής και τον Νερόμυλο του Θεμελή, περπατώντας πάντα παράλληλα με τον Καρπενησιώτη ποταμό και σε 2 ώρες περίπου φτάσαμε στο Κέντρο Κυκλοφοριακής Αγωγής στην περιοχή του Κεφαλόβρυσου.
Εδώ συναντάμε τον ιστορικό χώρο με το μνημείο που είναι αφιερωμένο στον Μάρκο Μπότσαρη, όπου στις 9 Αυγούστου του 1823 διεξήχθη η μάχη μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων. Εδώ πληγώθηκε θανάσιμα ο υπερασπιστής της θέσης Μάρκος Μπότσαρης και η σορός του μέσω του Προυσού μεταφέρθηκε στο Μεσολόγγι, όπου έγινε η κηδεία του.
Στη συνέχεια οι πεζοπόροι συνέχισαν και ανέβηκαν μέχρι το Ιστορικό χωριό τους Κορυσχάδες. Οι Κορυσχάδες έχουν συνδέσει το όνομά τους με το Εθνικό Συμβούλιο της Κυβέρνησης του Βουνού, μια και εδώ συνήλθε για πρώτη φορά, τον Μάιο του 1944, στο κτίριο του Δημοτικού Σχολείου, το οποίο σήμερα φιλοξενεί το Μουσείο Εθνικής Αντίστασης. Από εκεί ψηλά φαινόταν το Καρπενήσι έχοντας από πάνω του τον Τυμφρηστό ή Βελούχι, στα 2312 μ. και πιο δεξιά στο βάθος η κοιλάδα του Καρπενησιώτη. Αρκετά μακριά φαινόταν η δεύτερη σε ύψος Κορυφή , η Καλιακούδα, στα 2.111 μ., και δεξιά της η Χελιδόνα, στα 1.975 μ.
Εδώ συναντήσαμε και τους τουρίστες μας που και αυτοί με το πούλμαν ξεκίνησαν από τη Ράχη Τυμφρηστού, ανέβηκαν στο Πικροβούνι και έφτασαν στους Αγίους Αποστόλους.
Εδώ βρίσκονται και οι καλύβες των Σαρακατσάνων όπου έρχονται από όλες τις γύρω περιοχές και κάνουν το “αντάμωμα” κάθε χρόνο.
Στη συνέχεια ήρθαν στους Κορυσχάδες και επισκέφθηκαν το όμορφο ιστορικό αυτό χωριό και ξεναγήθηκαν στο Μουσείο του. Ύστερα όλοι μαζί γευματίσαμε στη μοναδική ταβέρνα στο Κεφαλόβρυσο κάτω από τα πλατάνια.
Στις 16.00, αναχωρήσαμε όλοι μαζί για Νίκαια με μια στάση στην Εθνική Οδό. Επιστρέφαμε « γεμάτοι » αγαλλίαση στη βάση μας, έχοντας πάρει δυνάμεις, ώστε να αντέξουμε άλλη μια βδομάδα τη ζωή στην πόλη.
